Ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη κ. Νικόλαος Δένδιας παραβρέθηκε σήμερα (26/06/2013) και απηύθυνε χαιρετισμό στην ημερίδα με θέμα «Εθελοντική Επιστροφή και Επανένταξη Υπηκόων Τρίτων Χωρών στη χώρα καταγωγή τους», που διοργάνωσε ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (Δ.Ο.Μ.).
Η ημερίδα διοργανώθηκε με αφορμή την ολοκλήρωση του Προγράμματος Εθελοντικής Επιστροφής υπηκόων τρίτων χωρών που υλοποίησε ο ΔΟΜ σε συνεργασία με το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, στο πλαίσιο του Ετήσιου Προγράμματος 2011 Του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επιστροφής.
Ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη ανέφερε κατά τον χαιρετισμό του τα εξής:
«Θέλω να σας ευχαριστήσω και να σας συγχαρώ από την πλευρά όχι του Υπουργείου μόνο, αλλά της ελληνικής κοινωνίας συνολικά, για τη μεγάλη υπηρεσία που ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, στρατηγικός εταίρος του Υπουργείου σ’ αυτό το τεράστιο θέμα των επιστροφών, προσφέρει. Καλύπτετε ένα εξαιρετικά σημαντικό τμήμα, είστε απολύτως απαραίτητοι και σαν ελληνικό τμήμα και σαν Διεθνής Οργανισμός στη Γενεύη. Εμείς είμαστε ευγνώμονες απέναντί σας για τη βοήθεια που μας παρέχετε, ώστε οι άνθρωποι αυτοί που ήρθαν στην πατρίδα μας απρόσκλητοι να μπορούν να επιστρέψουν με αξιοπρέπεια πίσω στις εστίες τους.
Κυρίες και κύριοι, ως χώρα δεχόμαστε κριτική, πολλές φορές, σκληρή κριτική. Θα ήθελα να πω επίσης ότι η αίσθησή μου είναι ότι τις περισσότερες φορές αυτή η κριτική που δεχόμαστε είναι μία άδικη κριτική. Είναι μία κριτική αφ’ υψηλού, η οποία δεν γνωρίζει τα προβλήματα, ασχολείται με τα επί μέρους και αγνοεί το όλο. Εξηγούμαι: η χώρα αυτή τη στιγμή, μπορώ ευθέως να πω ότι έχει το πλέον εξελιγμένο σύστημα αντιμετώπισης παρανόμων μεταναστευτικών ροών στην Ευρώπη και είναι η χώρα που αντιμετωπίζει και το μεγαλύτερο πρόβλημα. Έχουμε μία νέα Αρχή, μια πολιτική, όχι αστυνομική Αρχή, πρώτης υποδοχής, με καινούριες εγκαταστάσεις στο φυλάκιο στον Έβρο, με εγκαταστάσεις επίσης στα νησιά στο Αιγαίο και με υπό κατασκευή άλλες εγκαταστάσεις, και με κινητές μονάδες οι οποίες μπορούν να αντιμετωπίζουν τις εναλλασσόμενες μεταναστευτικές ροές. Έχουμε μία νέα πολιτική Αρχή Ασύλου, η οποία ήδη λειτουργεί. Έχουμε μια νέα Αρχή Προσφυγών, η οποία ήδη λειτουργεί. Έχουμε ένα τεράστιο backlog, μια εκκρεμότητα υποθέσεων ασύλου. Τις παραλάβαμε στις 55.000, τις μετατρέψαμε σε ηλεκτρονική μορφή, εκκαθαρίσαμε τους φακέλους. Έχουν περιοριστεί κατά 17.000 και έχουν εκδικαστεί κάτι λιγότερο από 4.000 από αυτές, με αυξημένους δείκτες παροχής διεθνούς προστασίας.
Έχουμε αντιμετωπίσει επίσης με τεράστια επιτυχία το θέμα των χερσαίων συνόρων της χώρας, ελπίζω ότι το ίδιο θα επιτευχθεί σιγά – σιγά και στα θαλάσσια σύνορα. Νομίζω δηλαδή ότι συνολικά έχει γίνει μία τεράστια προσπάθεια.
Έχουν δημιουργηθεί καινούργια Προαναχωρησιακά Κέντρα, στην Κόρινθο, στην Αμυγδαλέζα, στο Παρανέστι, στις δύο αστυνομικές σχολές στην Κομοτηνή και στην Ξάνθη. Έχουν κλείσει πέντε παλιά προαναχωρησιακά κέντρα, τα οποία ήταν πραγματικά απαράδεκτα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, στη Βέννα, στο Τυχερό, στο Ελληνικό, στο παλιό Ελληνικό, στον Ασπρόπυργο. Έχει γίνει μία τεράστια προσπάθεια.
Έχει γίνει μια τεράστια προσπάθεια και στο θέμα των επιστροφών, σας το είπε και ο κύριος Εσδράς, δεν θα μπω σε αριθμούς. Η συνολική στόχευση από όλα τα προγράμματα, όχι μόνο του ΔΟΜ, για το 2013, είναι να υπερβούν τα 25.000 άτομα, που είναι ένας σημαντικός αριθμός. Την ανακούφιση όμως από αυτές τις επιστροφές, η ελληνική κοινωνία τις αισθάνεται ήδη και μπορείτε να το δείτε ξεκάθαρα περπατώντας στο κέντρο της Αθήνας, βγαίνοντας από αυτό το ξενοδοχείο και περπατώντας 50 – 100 μέτρα. Σας παρακαλώ να μην ξεχάσετε ποτέ πως ήταν το κέντρο αυτής της πόλης, ακριβώς εδώ στην περιοχή που είμαστε τώρα, στο απόλυτο κέντρο της, τον Ιούλιο ή τις αρχές Αυγούστου του 2012. Δείτε μόνοι σας την τεράστια διαφορά.
Από εκεί και πέρα όμως, πρέπει να δούμε μπροστά. Τι κάνουμε; Αύριο θα υπογράψω το νέο πρόγραμμα, το οποίο θα χειριστεί ο ΔΟΜ. Ο ΔΟΜ θα παραμείνει στρατηγικός μας εταίρος για τα χρόνια που έρχονται ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε ένα πρόβλημα που δεν θα λυθεί αύριο το πρωί. Αλλά θα μου επιτρέψετε να πω ότι είναι η στιγμή – και το έκανα και στο Συμβούλιο Υπουργών και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα το κάνω από κάθε βήμα που μου δίνετε την τιμή και την ευκαιρία να απευθυνθώ στους Ευρωπαίους εταίρους και φίλους μας – για να θυμίζω ότι η παράνομη μετανάστευση δεν είναι ένα εθνικό πρόβλημα, είναι ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα και άρα απαιτεί μία ευρωπαϊκή λύση.
Ως προς τον τρόπο χειρισμού, μέσω του Action Plan, τον είχαμε συμφωνήσει και η χώρα τον υλοποιεί με απόλυτη συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις της, χρονική και ποιοτική συμμόρφωση. Περιμένουμε και από την Ευρώπη τη συνεισφορά της. Πρέπει να σας πω ότι η συνεισφορά της Ευρώπης δεν είναι επαρκής. Καταρχήν δεν είναι οικονομικά επαρκής. Από το συνολικό πακέτο της μετανάστευσης η δαπάνη είναι της τάξης των περίπου 500 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Από αυτά, τα ευρωπαϊκά κονδύλια είναι της τάξης των 170 εκ. ευρώ, του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού προσεγγίζουν τα 250 εκ. ευρώ και υπάρχει και ένα άνοιγμα γύρω στα 70 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία η Ευρώπη αρνείται ή βρίσκει δικαιολογίες και δεν καλύπτει ή μας παραπέμπει στα διάφορα ΕΣΠΑ. Για τα οποία ξέρετε πολύ καλά την απίστευτη γραφειοκρατία και την επιλεξιμότητα μέσω της απορροφητικότητας των διαφόρων Περιφερειών που μας εμποδίζουν να είμαστε γρήγοροι και αποτελεσματικοί. Αλλά η κύρια υποχρέωση της Ευρώπης απέναντι μας, των Ευρωπαίων εταίρων και φίλων μας, αν θέλετε και σε επίπεδο, όχι μόνο πρακτικό αλλά και βαθύτατου συμβολισμού, είναι το θέμα της Συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ, αν θέλετε πλέον Δουβλίνο ΙΙΙ που αφορά το άσυλο.
Η μέχρι τώρα συμφωνία είχε ένα βασικό κριτήριο. Τη χώρα πρώτης εισόδου. Για το χειρισμό των θεμάτων ασύλου ήταν αρμόδια η χώρα που πρώτος έμπαινε ο μετανάστης. Αυτό είναι abstractum. Mπορεί να θεωρηθεί ότι δεν είναι μια λανθασμένη αντιμετώπιση. In concreto όμως, όταν η Ελλάδα δέχεται άνω του 90% των ροών, είναι μια τραγική αντιμετώπιση. Είναι μια βαθύτατα άδικη και αντιπαραγωγική αντιμετώπιση που δημιουργεί σε αυτή τη χώρα τεράστια προβλήματα και στην ελληνική κοινωνία αίσθημα αδικίας, αίσθημα κακής συμπεριφοράς από τους Ευρωπαίους εταίρους και φίλους μας. Πρέπει το Δουβλίνο III να αναθεωρηθεί. Η χώρα το καταψήφισε. Θα συνεχίσει να μιλά αρνητικά για το Δουβλίνο III σε κάθε χώρο στον οποίο καλείται να μιλήσει και ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις συμμαχίες εκείνες που θα επιβάλλουν άλλα κριτήρια στις εξετάσεις των υποθέσεων ασύλου.
Υπάρχει κάτι το οποίο επίσης η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει. Ό,τι και να κάνουμε αγαπητέ κύριε Εσδρά, όσο και να δουλέψουμε σκληρά, ένας πυρήνας παρανόμων μεταναστών δεν θα σταθεί δυνατόν να επιστραφεί. Χρειαζόμαστε την ευρωπαϊκή βοήθεια στα θέματα επιστροφών και στην πίεση στις χώρες από όπου προέρχονται αυτοί οι μετανάστες. Υπάρχουν χώρες όπως το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, η Αλγερία, το Μαρόκο, το Αφγανιστάν, που δεν μας βοηθούν στο θέμα των επιστροφών. Δεν εκδίδουν στους υπηκόους τους τα ταξιδιωτικά έγγραφα που χρειάζονται για να επιστρέψουν με αξιοπρέπεια στο σπίτι τους. Προτιμούν να τους έχουν κρατούμενους, παράνομους μετανάστες, στις χώρες της Ευρώπης. Προτιμούν να «ξεφορτώνονται» τους υπηκόους τους. Η Ελλάδα δεν έχει μέσα πίεσης σημαντικά απέναντι σε αυτές τις χώρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει και πρέπει να τα χρησιμοποιήσει.
Αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να κάνουν και κάτι άλλο. Πρέπει να συνομολογήσουν σε μία κλείδα επαναδιανομής. Τι εννοώ με αυτό; Εννοώ ότι όποιος πυρήνας – ελπίζω να μην είναι μεγάλος, αλλά θα είναι σίγουρα σημαντικός – ανθρώπων δεν μπορέσει να επιστρέψει στις εστίες του, δεν μπορεί να μείνει στην Ελλάδα. Θα πρέπει οι Ευρωπαίοι εταίροι και φίλοι μας να συμφωνήσουν μεθόδους και διαδικασίες, με τις οποίες αυτοί οι άνθρωποι να διανεμηθούν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε δεν βρίσκονται στην Ελλάδα επειδή επιθυμούσαν να είναι στην Ελλάδα. Ήρθαν στην Ελλάδα για να πάνε στην Ευρώπη, να διέλθουν από την Ελλάδα. Η κλείδα επαναδιανομής μπορεί να έχει κριτήρια. Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, την έκταση, τον πληθυσμό. Αν παραδείγματος χάριν η Γερμανία, η πλουσιότερη σήμερα και ισχυρότερη χώρα της Ευρώπης, είχε να διαχειριστεί κάτι γύρω στα 15 εκατομμύρια παράνομους μετανάστες, που είναι η αναλογία με το δικό μας πληθυσμό, πως θα τα κατάφερνε;
Πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιληφθεί ότι τα πράγματα χρειάζονται μια νέα αντιμετώπιση. Οι συνθήκες, οι απόψεις, που δημιουργήθηκαν το τέλος της δεκαετίας του ’90 και τις αρχές του 2000 δεν μπορούν να είναι ο τρόπος της αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης το 2013, το 2014, το 2020. Χρειαζόμαστε μια ριζική αλλαγή αντιμετώπισης. Ελπίζουμε ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι και φίλοι θα αντιληφθούν αυτή την ανάγκη και θα μεταβάλλουν την πορεία. Καθόσον μας αφορά, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για τη συνέχιση των επιστροφών- αυτό είναι το θέμα μας σήμερα- αλλά επίσης θα είμαστε άτεγκτοι και στην καταψήφιση του Δουβλίνου ΙΙ ή ΙΙΙ, όπως εξελίσσεται, και της αντίληψης αυτής στο μεταναστευτικό που κυριάρχησε στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Σας ευχαριστώ πολύ για την ανοχή και την υπομονή σας».
Προηγουμένως, ο Επικεφαλής Ελληνικής Αποστολής του Δ.Ο.Μ., κ. Δανιήλ Εσδράς, ανοίγοντας τις εργασίες της ημερίδας, μεταξύ άλλων, τόνισε τα εξής:
«Από την 1η Ιουλίου ξεκινά η καινούργια φάση του προγράμματος. Θα μπορέσουμε φέτος να ξεπεράσουμε κατά πολύ τα 10.000 άτομα που με τον κ. Υπουργό είχαμε πει πριν από μερικούς μήνες ότι θα ήταν ο στόχος για φέτος να ξεπεράσουμε. Είμαστε το πρώτο γραφείο στην Ευρώπη στην Ευρώπη όσον αφορά τα νούμερα. Τα τελευταία στατιστικά που βγήκαν – δεν είχαμε εμείς τελειώσει το πρόγραμμά μας ακόμα – μας δείχνει κατά 500 λιγότερους από ότι η Γερμανία σε επιστροφές, αλλά αυτή τη στιγμή, μέχρι τέλος Ιουνίου δηλαδή, θα έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ τη Γερμανία, άρα είμαστε στην πρώτη θέση, με όλα τα υπόλοιπα γραφεία στις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες να υστερούν σε αυτό τον αριθμό. Και αυτό βεβαίως οφείλεται στο ότι εμείς εδώ στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, αντιμετωπίζουμε ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα με την τεράστια εισροή που υπάρχει από τα σύνορα, είτε τα χερσαία είτε τα θαλάσσια. Εδώ πρέπει να πω ότι υπάρχει μία τεράστια μείωση εισροών, έχουν φθάσει και σε σημείο μηδενικό, από πλευράς χερσαίων συνόρων, και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη και στην ηγεσία του, που κατάφερε και σταμάτησε αυτή τη ροή. Και βεβαίως με την νέα πραγματικότητα που αντιμετωπίσαμε φέτος σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα, με τα κέντρα κράτησης, που για έμενα, για εμάς δηλαδή, για το Γραφείο, ήταν ανάγκη να γίνουν για όλους. Και για τους ανθρώπους αυτούς, που βρίσκονται εκεί αντί να βρίσκονται στο δρόμο και στο έλεος της εκμετάλλευσης του καθενός, αλλά γενικότερα για να μπορεί να μπει μία σειρά σε όλο αυτό το πλήθος ατόμων, οι οποίοι ζούσαν σε τέτοιες δύσκολες συνθήκες. Τουλάχιστον στα κέντρα κράτησης υπάρχει μία σειρά, υπάρχει μία τάξη και υπάρχει μία δυνατότητα να πληροφορηθούν για την επιστροφή τους, ή αν βρίσκονται σε συνθήκες διεθνούς προστασίας να κάνουν αίτηση για το άσυλο κλπ. Έχουμε τεράστιες εξελίξεις στο θέμα. Οι συνάδελφοι που ακολουθούν στη συνέχεια θα σας μιλήσουν διεξοδικά και αναλυτικά για το πρόγραμμα, για το ποιοι ήρθαν, ποιοι εγγράφηκαν, ποιοι τελικά γύρισαν πίσω, ποιες είναι οι εθνικότητες οι οποίες βρίσκονται σε μεγάλους αριθμούς, άνδρες, γυναίκες, παιδιά κλπ. Νομίζω ότι υπάρχει μια αναλυτική, παραστατική εικόνα.
Λέγοντας αυτά θα ήθελα να καλέσω στο βήμα τον κ. Υπουργό, ο οποίος από την αρχή στάθηκε πραγματικά συμπαραστάτης και υποστηρικτής αυτού του προγράμματος και θέλω προσωπικά και σαν Υπηρεσία να τον ευχαριστήσω πάρα πολύ για αυτό».