· Η επικαιρότητα, μονοπωλούμενη από την αγωνία για την έκβαση του μείζονος ζητήματος της διαπραγμάτευσης, περιορίζει την οπτική μας κι αδικεί εξελίξεις ευρύτερης γεωπολιτικής σημασίας, όπως το θέμα του ισλαμικού φανατισμού και των συνεπειών του, όπου αυτό εκδηλώνεται.

· Είναι, επομένως, ιδιαίτερα αξιέπαινη η πρωτοβουλία της σημερινής συζήτησης, για την οποία θα ήθελα να συγχαρώ τους διοργανωτές της.

· Οποιαδήποτε προσέγγιση του ζητήματος του ισλαμικού φανατισμού προϋποθέτει την ‘προπαίδεια’ της ιστορικής γνώσης : Οι σχέσεις της Δύσης με το μεσανατολικό κόσμο συναιρούνται σχηματικά στην αέναη κίνηση ενός εκκρεμούς μεταξύ συνύπαρξης και σύγκρουσης, ήδη από την αρχαιότητα και τους περσικούς πολέμους, τις σταυροφορίες και την ισπανική Reconquista έως το σύγχρονο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.

· Ισχνότερες σε πολιτική ένταση, αλλά εντονότερες σε πραγματολογικούς όρους υπήρξαν οι ειρηνικές περίοδοι, οι εμπορικές συναλλαγές και οι πνευματικές επιρροές.

· Ήδη από το Μεσαίωνα η Δύση είχε έναντι του Χαλιφάτου θετικό εμπορικό ισοζύγιο, είναι δε χαρακτηριστικό ότι οι ναυτικές πόλεις της Ιταλίας προμήθευαν στους Άραβες υλικά με την ίδια σχεδόν ευκολία που μετέφεραν στην Outremer τους τελευταίους σταυροφόρους υπερασπιστές της.

· Τα επιτεύγματα του αραβικού κόσμου στην ιατρική, τα μαθηματικά , τις τέχνες, η επαν-ανακάλυψη του ελληνικού πνεύματος μέσα από τις αραβικές μεταφράσεις, ήσαν περαιτέρω σημαντικά στοιχεία για την αναγέννηση της δυτικής σκέψης, τέχνης κι επιστήμης που ακολούθησε.

· Οι υπενθυμίσεις αυτές της ιστορίας φωτίζουν τη σύγχρονη οπτική κι αντίληψη που εκλαμβάνει συχνά μονοδιάστατα το Ισλάμ ως ένα κόσμο σκοταδισμού και βίας.

· Όμως ακόμη κι η λέξη ‘Ισλάμ’ προέρχεται από τη λέξη ‘σαλάμ’ που σημαίνει ‘ειρήνη’.

· To Κοράνι προειδοποιεί ότι η δολοφονία αθώων ανθρώπων ισοδυναμεί με δολοφονία ολόκληρης της ανθρωπότητας και καλεί τους πιστούς ν’ απωθούν το κακό με το καλό.

· Η δε αληθής έννοια της λέξης ‘τζιχάντ’ είναι αγώνας εσωτερικής κι εξωτερικής βελτίωσης ώστε να είναι κάποιος καλός πιστός.

· Η ψύχραιμη προσέγγιση του Ισλάμ, μακριά από στερεότυπα και προκαταλήψεις, καταδεικνύει ότι ο ισλαμικός φανατισμός είναι ένα άθυρμα περιθωριακών κινημάτων που παραχαράσσουν θρησκευτικά διδάγματα και τα χρησιμοποιούν ως μανδύα ιδεολογικού εξευγενισμού ενός αγώνα βίαιης κατάκτησης και κατάχρησης της εξουσίας.

· Αυτά τα χαρακτηριστικά, βέβαια, όχι μόνο δεν καθιστούν το φαινόμενο του ισλαμικού φανατισμού λιγότερο επικίνδυνο αλλά, αντιθέτως, προσελκύουν περισσότερους οπαδούς.

· Το δυσχερέστατο κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο πολλών χωρών από την υποσαχάρια Αφρική και τη Μέση Ανατολή έως το Αφγανιστάν και το Πακιστάν καθιστά το προσκλητήριο του φανατικού Ισλάμ ελκυστικό για νέους ανθρώπους που βρίσκουν σ’ αυτό μια οργισμένη διέξοδο επιβίωσης και πίστης.

· Τα μορφώματα εξουσίας που εμφανίστηκαν πρόσφατα σε τμήματα της Συρίας, του Ιράκ και της Λιβύης ‘καυχώνται’ μια εφιαλτική απομίμηση του Χαλιφάτου και παρουσιάζουν έντονα προ – νεωτερικά χαρακτηριστικά: ένοπλες ομάδες, συγκροτούμενες από φυλετικούς δεσμούς, χρησιμοποιούν ως πολιτικό – ιδεολογικό πρόσχημα παρερμηνείες της ισλαμικής πίστης για να επιβάλουν ένα καθεστώς χάους, άνομης βίας και κλεπτοκρατίας.

· Οι ένοπλες συγκρούσεις, οι πολιτικές διώξεις, η παράλυση των κρατικών δομών, η αποδιάρθρωση της οικονομικής ζωής, έχουν ως αποτέλεσμα ολοένα περισσότεροι άνθρωποι να επιχειρούν μια απέλπιδα έξοδο προς τη Δύση.

· Επιπλέον, η κατάρρευση των κρατικών δομών και των συνοριακών ελέγχων διευκολύνει τη διέλευση μέσω των χωρών αυτών πολυάριθμων οικονομικών μεταναστών από τον ευρύτερο χώρο, από την υποσαχάρια Αφρική έως το Αφγανιστάν και το Πακιστάν.

· Περιοχές, όπου οι πολιτικές – οικονομικές προοπτικές παραμένουν από αβέβαιες έως αρνητικές και τα προβλήματα ασφάλειας μεγάλα, τροφοδοτώντας μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα προς τη δύση.

· Η απειλή που η κατάσταση αυτή συνιστά για την εσωτερική ασφάλεια της χώρας μας έχει τρεις διαφορετικές εκφάνσεις:

· Είσοδος και διαμονή στη χώρα ανεξέλεγκτου αριθμού μεταναστών, η συντήρηση, στέγαση και περίθαλψη των οποίων υπερβαίνει τις οικονομικές μας δυνατότητες.

· Εμπλοκή πολλών εξ αυτών σε εγκληματικές πράξεις προκειμένου να επιβιώσουν, όπως το εμπόριο ναρκωτικών και το trafficking.

· Είσοδος, διέλευση ή εγκατάσταση στη χώρα ‘πυρήνων’ φανατικών ισλαμικών οργανώσεων με στόχο την προετοιμασία, υποστήριξη ή εκτέλεση τρομοκρατικών χτυπημάτων σε ευρωπαϊκό έδαφος.

· Η μεταναστευτική πίεση που δέχεται η χώρα μας είναι η άμεση και πρακτική συνέπεια της περιφερειακής αυτής αναστάτωσης. Οι συλληφθέντες μη νόμιμοι μετανάστες από αστυνομικές και λιμενικές αρχές στα ελληνοτουρκικά σύνορα εκτοξεύθηκαν κατά το α’ τρίμηνο του 2015 σε 12.960, ενώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014 ήσαν μόλις 3.615, δηλαδή αύξηση 3,5 φορές. Οι ροές αυτές προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από τη θαλάσσια οδό του Αιγαίου, ενώ η κίνηση στον Έβρο είναι συγκριτικά σαράντα φορές μικρότερη.

· Περαιτέρω, διακηρυγμένος στόχος των μουσουλμάνων φονταμενταλιστών είναι η εκτέλεση τρομοκρατικών επιθέσεων σε δυτικές χώρες, η εξαγωγή της ‘jihad’, ενώ είναι σε όλους νωπές οι εικόνες από τα σχετικά πρόσφατα χτυπήματα στο Παρίσι, την Κοπεγχάγη, και το Λονδίνο πριν δύο χρόνια.

· Έναντι των προκλήσεων αυτών, η εμπέδωση της εσωτερικής ασφάλειας εκκινεί από την εφαρμογή συγκροτημένης πολιτικής ελέγχου των μεταναστευτικών ροών.

· Οι αρχικές κυβερνητικές διακηρύξεις περί αυτόματης απονομής ιθαγένειας και ανοικτών συνόρων λειτούργησαν ωσάν διεθνές προσκλητήριο παράνομης μετανάστευσης και συνδέονται άμεσα με την αύξηση της μεταναστευτικής πίεσης στο Αιγαίου το α’ τρίμηνο του έτους κατά 3,5 φορές σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014.

· Εξίσου επιβλαβής ήταν και η τάχα προειδοποίηση εφοδιασμού των μεταναστών με ταξιδιωτικά έγγραφα ώστε να φύγουν στη δυτική Ευρώπη ή η απειλή εξόδου της χώρας από τη συνθήκη Σένγκεν.

· Αυτές οι εκδηλώσεις προθέσεων ήσαν σπασμωδικές κι επικίνδυνες, προέδιδαν ανεπίτρεπτη άγνοια του θεσμικού πλαισίου και αν δεν εγκαταλείπονταν έγκαιρα θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημία στη χώρα.

· Μόνη ορθολογική και αποτελεσματική επιλογή είναι η συνέχιση της προσπάθειας που καταβλήθηκε τα προηγούμενα χρόνια από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και η προσήλωση στο τρίπτυχο :

· Αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων με επέκταση καθ’ όλο το μήκος των χερσαίων – θαλασσίων συνόρων με την Τουρκία του συστήματος ηλεκτρονικής επιτήρησης.

· Ταχεία εξέταση των αιτήσεων ασύλου με την υποστήριξη λειτουργίας των νέων, πολιτικών υπηρεσιών που δημιουργήσαμε, της Υπηρεσίας Ασύλου και της Αρχής Προσφυγών.

· Επαναπροώθηση των παρανόμων μεταναστών που δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας στις χώρες προέλευσής τους,

· Σ’ αυτό το πλαίσιο η χώρα πρέπει ν’ αξιοποιήσει τους πόρους των νέων ταμείων της ΕΕ για την εσωτερική ασφάλεια και τη μετανάστευση (ISF & AMIF), συνολικού ύψους 7 δις € για την περίοδο 2014-2020

· Πρέπει, επίσης, να πιέσει για τη σύναψη και εφαρμογή, όπου ήδη υπάρχουν, των συμφωνιών επανεισδοχής (readmission agreements) παρανόμων μεταναστών με τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία, το Πακιστάν κλπ.

· Επιπλέον, το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας, όπως και το ΕΣΠΑ, μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τον εκσυγχρονισμό των μέσων της Ελληνικής Αστυνομίας, η οποία καλείται να αντιμετωπίσει, τόσο την παράνομη μετανάστευση, όσο και τη διόγκωση του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος.

· Η σύγχρονη οργάνωση των υπηρεσιών ασφαλείας, η βέλτιστη αξιοποίηση κι επιμόρφωση του αστυνομικού προσωπικού, η προαγωγή της διεθνούς αστυνομικής συνεργασίας, η συγκέντρωση κι ανάλυση των παρεχόμενων πληροφοριών είναι τα θεσμικά κι επιχειρησιακά πρότυπα που διέκριναν τον πρόσφατο νόμο 4249/2014 για την αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης.