Αγαπητή Υπουργέ, αγαπητή Bisera,

Με μεγάλη χαρά επιστρέφω στο Σεράγεβο. Η τελευταία μου επίσκεψη εδώ ήταν τον Ιανουάριο του 2021.

Πρόκειται για τον τρίτο σταθμό της περιοδείας μου στα Δυτικά Βαλκάνια. Το βασικό μήνυμα, εδώ, είναι ότι είμαστε προσηλωμένοι στη σταθερότητα και την ασφάλεια της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Ως θέμα αρχής, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η Ελλάδα είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε συζήτηση για αλλαγές συνόρων στην περιοχή.

Σας ευχαριστώ για την ενημέρωσή σας σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της συζήτησης σχετικά με την τροποποίηση του εκλογικού νόμου και την περιορισμένη συνταγματική μεταρρύθμιση. Πιστεύουμε ότι ο εποικοδομητικός και προσανατολισμένος στα αποτελέσματα διάλογος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος επίλυσης των προβλημάτων. Και, επιτρέψτε μου να πω ότι αυτό απαιτεί υπομονή και δέσμευση εκ μέρους όλων. Η λύση στα προβλήματα της χώρας, της κάθε χώρας, θα πρέπει να προέρχεται από το εσωτερικό της και όχι από εξωτερικούς παράγοντες. Πρέπει να είμαστε πάντα εξαιρετικά προσεκτικοί, διότι τρίτοι παράγοντες επιδιώκουν να αυξήσουν την επιρροή τους στην περιοχή και, δυστυχώς, στόχος τους είναι η αποσταθεροποίηση της περιοχής μας. Όλοι οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις εξωτερικές φθοροποιές επιρροές και να τηρούν τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.

Χαίρομαι που η Βοσνία και Ερζεγοβίνη έχει κάνει την επιλογή της υπέρ των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών, και υποστηρίζουμε θερμά αυτή την πορεία.

Σήμερα ασχοληθήκαμε, επίσης, με διμερή θέματα. Μιλήσαμε για τις αναξιοποίητες δυνατότητες των οικονομικών και εμπορικών μας σχέσεων. Η δημοφιλία της Ελλάδας ως τουριστικού προορισμού αυξάνεται στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη -ο αριθμός των επισκεπτών έχει διπλασιαστεί-. Χαιρετίζουμε αυτή την εξέλιξη και σας ευχαριστούμε που μας επιλέξατε. Επίσης, έγιναν σημαντικές αλλαγές στην περιοχή με τα εγκαίνια της κατασκευής του στρατηγικού έργου της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης (FSRU) στην Αλεξανδρούπολη, μια ιστορική στιγμή στην περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία. Στον τομέα των μεταφορών και του εφοδιασμού, της συνδεσιμότητας, η Ελλάδα υποστηρίζει σθεναρά επενδύσεις και έργα για την επέκταση του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών στις γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του Μεσογειακού Διαδρόμου κατά μήκος του Διαδρόμου V για τη σύνδεση της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης με το λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Εκτιμούμε, επίσης, ιδιαιτέρως και σας ευχαριστούμε γι’ αυτό, ότι η ελληνική γλώσσα διδάσκεται στα Πανεπιστήμια της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Είμαστε πρόθυμοι να προωθήσουμε περαιτέρω τη διμερή στρατιωτική συνεργασία. Και σας ευχαριστούμε για το γεγονός ότι οι δόκιμοι σας σπουδάζουν στις Ελληνικές Στρατιωτικές Ακαδημίες. Είμαστε πρόθυμοι να προωθήσουμε τις διμερείς μας σχέσεις.

Όσον αφορά την ένταξη στην ΕΕ: διατηρούμε βαθύτατο ενδιαφέρον για την προώθηση της ένταξης στην ΕΕ του συνόλου των Δυτικών Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένης της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Πιστεύουμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να διατηρηθεί η δυναμική της διεύρυνσης.

Και φυσικά, είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη να επιτύχει απτή πρόοδο στις μεταρρυθμίσεις και τα απαιτούμενα για το ευρωπαϊκό σας μέλλον σύμφωνα με τις 14 προτεραιότητες και με έμφαση στη συνταγματική και εκλογική μεταρρύθμιση, σύμφωνα με τη γνώμη και τις αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επαναλαμβάνουμε την προθυμία μας να στηρίξουμε ενεργά τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη προσφέροντας τεχνογνωσία σε θέματα ΕΕ, στο πλαίσιο του διμερούς μας Μνημονίου Συνεργασίας.

Εκτιμούμε τη δέσμευσή σας για στενότερη σχέση με την ΕΕ και ιδίως την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας. Ελπίζουμε ότι θα συνεχίσετε στο ίδιο πνεύμα. Συζητήσαμε επίσης, την ευθυγράμμιση της χώρας σας με τις αποφάσεις της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά το Κυπριακό και την Ανατολική Μεσόγειο.

Επαναλαμβάνομαι λέγοντας ότι η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας βασίζεται στις αρχές του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, στις σχέσεις καλής γειτονίας, τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, την UNCLOS, της οποίας η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι συμβαλλόμενο μέρος, καθώς και στο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας όλων των κρατών. Αυτές είναι οι αρχές μας.

Θεωρώ δε, ότι το Σεράγεβο είναι το πλέον κατάλληλο μέρος στην Ευρώπη για να επαναλάβουμε ότι ο αναθεωρητισμός δεν έχει θέση στον σύγχρονο κόσμο, ότι δεν μπορεί να γίνει ανεκτός από όπου κι αν προέρχεται, ότι η ήπειρός μας έχει υποφέρει αρκετά κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Και πρέπει να βάλουμε ένα τέλος στα δεινά τώρα. Πρέπει όλοι να προχωρήσουμε προς το κοινό ευρωπαϊκό μας μέλλον, του οποίου η Βοσνία και Ερζεγοβίνη πρέπει να γίνει περήφανο μέλος.

Σας ευχαριστώ πολύ για την ευγενική σας φιλοξενία. Είναι πάντα μεγάλη χαρά να έρχομαι στο Σεράγεβο και να σας συναντώ. Προσβλέπω δε, να σας δω σύντομα στην Αθήνα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα ήθελα να ρωτήσω τον κ. Δένδια ποιο είναι το μήνυμα αυτής της περιοδείας, της περιοδείας στα Δυτικά Βαλκάνια, ποια είναι… [ακατάληπτο]

N. ΔΕΝΔΙΑΣ: Λοιπόν, για εμάς είναι αρκετά σαφές. Το νόημα αυτής της περιοδείας είναι ότι πιστεύουμε στο ευρωπαϊκό μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων. Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη είναι μια πολύ σημαντική χώρα στα Δυτικά Βαλκάνια. Πιστεύουμε δε, ότι τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν υποφέρει αρκετά κατά τη διάρκεια της ιστορίας και τώρα είναι καιρός να περάσουν σε μια άλλη φάση, τη φάση της συνεργασίας, της σταθερότητας και της ευημερίας.

Και δεδομένου ότι εμείς, η Ελλάδα, ήμασταν η πρώτη χώρα των Βαλκανίων που έγινε μέλος της ΕΕ, και μάλιστα ένα πολύ υπερήφανο μέλος της, θα θέλαμε να βοηθήσουμε, με όποιον τρόπο μπορούμε, και άλλες χώρες να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, ο οποίος πιστεύουμε ότι θα είναι ο καλύτερος για την περιοχή μας.