Κε Γενικέ Διευθυντά

Εξοχότατοι
Κυρίες και Κύριοι

Είναι μεγάλη τιμή για τη χώρα μου, την Ελλάδα, καθώς και για εμένα προσωπικά να απευθυνθώ κατά την 101η Σύνοδο του Συμβουλίου του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ) σε μία περίοδο που η χώρα μου αντιμετωπίζει μία από τις πλέον προκλητικές περιόδους σε σχέση και με την οικονομική και με την μεταναστευτική κρίση.

Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η σημερινή Κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει. Αλλάζουμε εντελώς πορεία. Καταδείξαμε την αποφασιστικότητα του Ελληνικού λαού να διορθώσει τα παλιά λάθη, να καταπολεμήσει τον λαϊκισμό και τον εξτρεμισμό, να κάνει μία θεαματική επιστροφή.

Χώρες όπως η Ελλάδα, ευρισκόμενες στην Ευρωπαϊκή μεθόριο, κατανοούν καλύτερα από άλλες τα κοινά θέματα ασφάλειας. Ασφάλεια δεν είναι μόνον να προστατεύει κάποιος τον εαυτόν του από εξωτερικούς κινδύνους. Είναι να προάγει την σταθερότητα πέραν των συνόρων του. Οι ενεργητικές πολιτικές σταθερότητας μπορούν να επιτύχουν πολύ περισσότερα εάν επιδιώκονται από κοινού σε πολυμερές και όχι σε μεμονωμένο επίπεδο, από κάθε Κράτος–Μέλος ξεχωριστά.

Η Ελληνική Κυβέρνηση αναπτύσσει μία αποτελεσματική, ανθρώπινη απάντηση στις σύγχρονες προκλήσεις στον τομέα της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και για αντιμετώπιση της κατάστασης των ευπαθών μεταναστών. Εργαζόμαστε ‘χέρι με χέρι’ με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης με στόχο την προώθηση μεταναστευτικής πολιτικής και προγραμμάτων, που θα ωφελήσουν και την κοινωνία μας και τους μετανάστες και θα συμβάλουν σε σταθερή ανάπτυξη και μείωση της φτώχειας.

Τον Ιούλιο 2012, υπογράψαμε με τον ΔΟΜ Συμφωνία Εθελούσιων Επιστροφών και μέτρων επανένταξης.

Μέχρι σήμερα, περίπου 11.100 μετανάστες έχουν εκφράσει στον ΔΟΜ Ελλάδος το ενδιαφέρον τους για να επιστρέψουν στην χώρα προέλευσής τους. Κατά μέσον όρο, η αποστολή καταχωρεί πάνω από 70 μετανάστες ημερησίως, κυρίως από το Αφγανιστάν, Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Μαρόκο και Ιράκ.

Λόγω του μεγάλου αριθμού των μεταναστών που θέλουν να επιστρέψουν, συμφωνήσαμε με τον ΔΟΜ Ελλάδος να επιστρέψουν άλλοι 3.000 υπήκοοι τρίτων χωρών μέχρι τις 30 Ιουνίου 2013, αυξάνοντας, επομένως, τον αρχικό αριθμό από 7.000 σε 10.000 μετανάστες.

Θα παρακαλούσα για την προσοχή σας προκειμένου να σας παρουσιάσω εν συντομία, τη συνολική στρατηγική της Ελλάδας σε σχέση με την πολιτική για το Άσυλο και την Μετανάστευση.

Το 2010, η Ελλάδα υιοθέτησε το Ελληνικό Σχέδιο Δράσης για τη Μετανάστευση και του Άσυλο στο πλαίσιο του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου. Αυτό το Σχέδιο Δράσης ενσωματώθηκε στην Εθνική μας Νομοθεσία και από τον Αύγουστο 2012 η εφαρμογή του έχει επιταχυνθεί. Αντιμετωπίζοντας την τεράστια πρόκληση της μεγάλης εισροής παράνομων μεταναστών τα τελευταία χρόνια, προχωρήσαμε στην ενίσχυση των εξωτερικών μας συνόρων, των ανατολικών εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης, ενδυναμώνοντας τα σύνορα στον Έβρο, εφαρμόζοντας ηλεκτρονική παρακολούθηση στα συνοριακά επιχειρησιακά κέντρα του Έβρου, ολοκληρώνοντας τον συνοριακό φράχτη και αναπτύσσοντας λέμβους περιπολίας για την ενδυνάμωση των περιπολιών στον ποταμό. Οι ενέργειες είχαν ως αποτέλεσμα την 90% μείωση της εισόδου παράνομων μεταναστών.

Προωθούμε μία στρατηγική συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας για την περαιτέρω διασφάλιση των θαλασσίων συνόρων όπου υπάρχει αύξηση στις παράνομες διελεύσεις των συνόρων.

Ταυτόχρονα, αποκαταστήσαμε την ασφάλεια στο κέντρο των πόλεων μέσω μίας συνεχιζόμενης επιχείρησης στο κέντρο της Αθήνας και της Πάτρας, και τα αποτελέσματα από άποψη ασφάλειας είναι εμφανή.

Ένα από τα πλέον σημαντικά βήματα προς τα εμπρός είναι η ίδρυση και η λειτουργία της νέας Υπηρεσίας Ασύλου, που θα είναι σε πλήρη λειτουργία μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2013. Η νέα αυτή Υπηρεσία θα είναι ανεξάρτητη και θα στελεχώνεται από δημοσίους υπαλλήλους, οι οποίοι εκπαιδεύονται από ειδικούς στον τομέα αυτόν με τη συνεργασία της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και το ΕΑSO, το Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης Ασύλου. Γνωρίζοντας ότι πρέπει να εξετάσουμε τις παλιές υποθέσεις προσφυγών – το γνωστό backlog– ιδρύσαμε μια ειδική ομάδα εργασίας 90 δοκίμων (αστυνομικών), οι οποίοι ενημέρωσαν την υφιστάμενη βάση δεδομένων και αρχειοθέτησαν τις μη ενεργές υποθέσεις. Δημιουργούνται 20 επιπλέον επιτροπές.

Η νέα Υπηρεσία Ασύλου συμπληρώνεται με το νέο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής με αποστολή τη διαχείριση όλων των μεταναστών που εισέρχονται παράνομα στη χώρα. Η Υπηρεσία αυτή θα είναι σε πλήρη λειτουργία το πρώτο εξάμηνο του 2013 και θα έχει ως αποκλειστικό καθήκον τον έλεγχο των παράνομων μεταναστών, τον προσδιορισμό της ταυτότητάς και εθνικότητάς τους, την καταγραφή τους, την παροχή, εφόσον απαιτηθεί, ιατρικής και ψυχολογικής υποστήριξης, την ενημέρωσή τους ως προς τις υποχρεώσεις τους και τα δικαιώματά τους και ειδικότερα ως προς το δικαίωμά τους σχετικά με το άσυλο και τη διεθνή προστασία. Ειδική μέριμνα λαμβάνεται για τις ευπαθείς ομάδες, όπως είναι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, οι μονογονεϊκές οικογένειες και οι μετανάστες με προβλήματα υγείας.

Δυστυχώς, δεν εμπίπτουν όλοι οι παράνομοι μετανάστες στο πεδίο της προστασίας σχετικά με το άσυλο και/ή τα προγράμματα του ΔΟΜ για εθελούσιες επιστροφές και επανένταξη. Ένας σημαντικός αριθμός παράνομων μεταναστών, θυμάτων εκμετάλλευσης από διακινητές, καταφθάνει στην Ελλάδα με την υπόσχεση για ένα καλύτερο μέλλον αναζητώντας μια εργασία ή επιδιώκοντας να ταξιδέψει σε άλλο Κράτος Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βασιζόμενη στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό του Δουβλίνου καιστις συναφθείσες Συμφωνίες Επανεισδοχής, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί τη διαδικασία επιστροφών.

Όπως ενδεχομένως γνωρίζουμε, παρουσιάζουμε ένα πολύ χαμηλό ποσοστό επιστροφών λόγω των δυσκολιών με τα Προξενικά Γραφεία τρίτων χωρών. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη για μεγαλύτερη χωρητικότητα σε προ-αναχωρησιακά κέντρα και προκαλεί συμφόρηση στη διαδικασία επιστροφών. Έτσι, δημιουργούμε νέα Προ-αναχωρησιακά Κέντρα στη Μακεδονία, το Βόρειο Αιγαίο και την Αττική που θα αντικαταστήσουν σταδιακά τα παλιά κέντρα που δεν ικανοποιούν τις συνθήκες καταλληλότητας, με σεβασμό προς τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις Επιστροφές. Συνεπώς, μέχρι το τέλος Απριλίου 2013,η συνολική χωρητικότητα στα Προ-αναχωρησιακά Κέντρα θα ανέλθει στον αριθμό των 7.000 ατόμων από τη σημερινή χωρητικότητα των 3.700 ατόμων.

Περαιτέρω, ενόψει της πλήρους ανάπτυξης του στρατηγικού σχεδιασμού σχετικά με την εφαρμογή του Ελληνικού Σχεδίου Δράσης για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, οι αρμόδιες Ελληνικές αρχές υπέβαλαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή συγκεκριμένες προτάσεις προκειμένου να δοθεί στα Κράτη Μέλη η δυνατότητα να επικεντρώσουν με τον καλύτερο τρόπο τη βοήθειά τους και να προχωρήσουν σε ταυτοποίηση της βοήθειας αυτής. Βασισμένο στα θετικά αποτελέσματα και την αποκτηθείσα εμπειρία από τις προαναφερθείσες δράσεις, στις οποίες προβήκαμε τους τελευταίους μήνες, το Ελληνικό Σχέδιο Δράσης θα αναθεωρηθεί και θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα Κράτη Μέλη και στους εταίρους μας πριν το τέλος αυτού του έτους.

Όπως υπογράμμισα, ένας από τους στρατηγικούς μας εταίρους είναι ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης. Οι συνεχιζόμενες πολιτικές και οικονομικές προκλήσεις στην Ελλάδα κατέληξαν σε σημαντικές αλλαγές στο τοπίο της μετανάστευσης στη Χώρα, επηρεάζοντας τόσο τις κυβερνητικές δομές, όσο και τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη που ασχολούνται με τη μετανάστευση, καθώς και τον αριθμό των μεταναστών που εισέρχονται στη χώρα.

Έτσι αποφασίσαμε προσφάτως με τον ΔΟΜ να διευρύνουμε την επιτυχή μας συνεργασία επεκτείνοντάς την στον τομέα των ευπαθών μεταναστών που αποτελούν μια όλο και μεγαλύτερα αιτία ανησυχίας στην Ελλάδα.

Η Ελληνική Κυβέρνηση σε συνεργασία με το ΔΟΜ Ελλάδας θα δημιουργήσει ένα δίκτυο με όλους τους βασικούς εταίρους, που θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της εγκατάστασης δυο νέων κέντρων υποδοχής, τα οποία θα παρέχουν φροντίδα και υπηρεσίες στους παράνομους μετανάστες που είναι ιδιαίτερα ευπαθείς.

Πιο συγκεκριμένα, έχουμε επικεντρωθεί στην ταχεία λειτουργία ενός κέντρου που θα παρέχει στέγη και υπηρεσίες σε ασυνόδευτους ανηλίκους, ενώ ένα δεύτερο θα χρησιμοποιηθεί να στεγάσει παράνομους μετανάστες που είναι ευπαθείς όπως τα θύματα παράνομης διακίνησης, οι μονογονεϊκές οικογένειες, μετανάστες με προβλήματα υγείας. Η λειτουργία των Κέντρων θα πληροί τα κριτήρια που θέτουν η Ευρωπαϊκή και Εθνική νομοθεσία, καθώς και oι συστάσεις των βέλτιστων πρακτικών του ΔΟΜ.

Τελευταίο, αλλά όχι και λιγότερο σημαντικό, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επικίνδυνες και ρατσιστικές συμπεριφορές στην Ελληνική κοινωνία, το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη προβαίνει στη σύσταση Ειδικών Διευθύνσεων στις Γενικές Αστυνομικές Διευθύνσεις της Αθήνας και Θεσσαλονίκης προκειμένου να αντιμετωπίζουν και να αποτρέπουν ρατσιστικές επιθέσεις και να διερευνούν άμεσα όλες τις σχετικές καταγγελίες. Το Προεδρικό Διάταγμα έχει λάβει υπόψη προτάσεις της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Κύριε Γενικέ Διευθυντά,
Εξοχότατοι,
Κυρίες και Κύριοι,

Θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω πως είμαστε αποφασισμένοι να παρουσιάσουμε μια ιστορία επιτυχίας σε όλους τους τομείς. Θα ήθελα να τονίσω στο σημείο αυτό, ότι δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε μόνοι μας. Απευθύνουμε έκκληση προς όλους τους εταίρους να προχωρήσουμε χέρι- χέρι προκειμένου να αυξήσουμε τις ανθρώπινες μας δυνατότητες, να διευρύνουμε το πεδίο των ανθρώπινων επιλογών και να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου οι πολίτες μπορούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια και ισότητα.

Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.