Κος ΧΑΤΖΗΣ: Θέλω ένα πρώτο σχόλιο για αυτό που είδαμε στην Τουρκία, για αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα. Τι μπορεί αυτό, κύριε Υπουργέ, να σημαίνει για την Ελλάδα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κατ’ αρχάς, να σας πω ότι δεν εκπλαγήκαμε καθόλου. Είχαμε πάντα την αίσθηση στις εσωτερικές μας αναλύσεις ότι οι τουρκικές δημοσκοπήσεις οι οποίες, ένθεν και ένθεν, εμφανίζονταν στη δημοσιότητα, υποτιμούν την βαθιά ανατολική Τουρκία στην οποία ο Πρόεδρος Erdogan έχει μια αυξημένη επιρροή. Κατά συνέπεια, δεν θεωρούσαμε ότι θα ανατραπεί εύκολα η ηγεμονία του στη γειτονική χώρα.
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Άρα, πιστεύατε και εσείς προσωπικά ότι ο Erdogan, κατά πάσα πιθανότητα, θα κέρδιζε αυτές τις εκλογές.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα, αυτό πίστευα, κύριε Χατζή. Από εκεί και πέρα, η ελληνική κυβέρνηση δεν δικαιούται να εκφράσει την οποιαδήποτε προτίμηση ή άποψη.
Περιμένουμε την κυρίαρχη απόφαση του τουρκικού λαού. Εμείς είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές, μετά από 15 ημέρες.
Βεβαίως, οι εκλογές αυτής της Κυριακής δεν ήταν άμοιρες πολιτικού αποτελέσματος. Υπάρχει μία Βουλή. Σε αυτή τη Βουλή το ΑΚΡ φαίνεται να έχει πλειοψηφία. Πρέπει να δούμε …
Κος ΧΑΤΖΗΣ: 322 έδρες έχει …
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: …τι ακριβώς έχει γίνει. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, φαίνεται ότι παρά τις δυτικές προβλέψεις, η περίοδος της απόλυτης ηγεμονίας Erdogan δεν έλαβε τέλος. Τώρα θα δούμε τι θα γίνει με την Προεδρία…
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Υπάρχει περίπτωση να αλλάξουν τα δεδομένα προς το θετικότερο; Eννοώ, είδα και στη συνέντευξη που παραχώρησε ο κύριος Εrdogan στον Κωστίδη, στον συνάδελφο στην «Καθημερινή», ότι και αυτός αρχίζει να λέει για ειρήνη, για συνεργασία, για διαλόγους και άλλα τέτοια. Υπάρχει περίπτωση να δούμε μία στροφή προς αυτήν την κατεύθυνση, μετά από αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κύριε Χατζή, εμείς πάντοτε ελπίζουμε για το καλύτερο. Αλλά οφείλω να είμαι ειλικρινής, προετοιμαζόμαστε και για το χειρότερο. Είναι φανερό ότι η τουρκική πλευρά έχει αλλάξει τελείως ρητορική και έχει αλλάξει και τελείως πρακτική τον τελευταίο καιρό – και είναι κάτι απολύτως καλοδεχούμενο. Μετά την επίσκεψη και τη συμπεριφορά της χώρας μας μετά τους σεισμούς, η Τουρκία αναγνώρισε με ένα πολύ πρακτικό και σαφή τρόπο τη χειρονομία. Τώρα, από εκεί και πέρα, όμως, έχουμε πολύ δρόμο να κάνουμε.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Αυτό είναι διατηρήσιμο όμως;
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Δεν ξέρω αν είναι διατηρήσιμο.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Θέλω να ρωτήσω…
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Ένα λεπτό. Κύριε Υπουργέ, η Τουρκία θέλει να γίνει παράγοντας ενδιάμεσος στην περιοχή.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ναι. Νομίζω ότι αν η Τουρκία…
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Αυτό νομίζω είναι δεδομένο. Δηλαδή, αυτό βοηθάει τώρα σε έναν διάλογο με την Ελλάδα;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ θέλω να είμαι ειλικρινής. Όταν μιλάω με κάποιον και διαπραγματεύομαι με κάποιον, μπαίνω στα παπούτσια του. Καταλαβαίνω τις τουρκικές φιλοδοξίες, η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα, θα ήθελε να παίζει έναν σημαντικό ρόλο. Αυτό που ελπίζω να καταλάβει η Τουρκία, κάποια στιγμή, είναι ότι ακριβώς για αυτές τις φιλοδοξίες, η στενή και φιλική σχέση με την Ελλάδα είναι σημαντική, αν όχι απαραίτητη, προϋπόθεση.
Και, αντίθετα, ακόμα και τις δικές της φιλοδοξίες δεν τις υπηρετεί η εχθρότητα με την Ελλάδα, ούτε η αντίληψη ότι παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και ότι επιδιώκει δια της ισχύος να επιβάλει πράγματα.
Για αυτή τη φιλόδοξη Τουρκία μιλάω εγώ. Και η Ελλάδα δεν έχει να χάσει κάτι από μια πλούσια και σταθερή Τουρκία. Είναι μια τεράστια αγορά δίπλα μας, πάντα εμείς έμποροι ήμασταν στην ιστορία μας, πάντα περνάγαμε απέναντι, δημιουργούσαμε σχέσεις, δημιουργούσαμε εμπορικές σχέσεις, δημιουργούσαμε ανθρώπινες σχέσεις.
Το θέμα είναι η Τουρκία να ξεφύγει από τη λογική της νεο-οθωμανικής επιβολής. Εκεί είναι το ζήτημα για εμένα. Φιλοδοξίες θέλω να έχει η Τουρκία, μακάρι να έχει.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Ναι, είναι απολύτως κατανοητό αυτό το πράγμα. Απλώς υπάρχει ένα ερώτημα εδώ πέρα, εάν μια νίκη του κυρίου Erdogan στον δεύτερο γύρο μπορεί να τον αποχαλινώσει ως προς τις περιφερειακές του φιλοδοξίες. Και αυτά τα οποία έδειχναν να είχαν μπει στον «πάγο» για ένα διάστημα λόγω των σεισμών, λόγω της αμερικανικής στάσης στην περιοχή, μπορεί μετά από ένα καθαρό εκλογικό αποτέλεσμα να τον οδηγήσουν σε μια νέο γύρο επιθετικής και αναθεωρητικής συμπεριφοράς.
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κύριε Ευγενίδη, ουδείς μπορεί να αποκλείσει οτιδήποτε, να είμαστε συνεννοημένοι. Έχουμε δει τον Πρόεδρο Erdogan σε διάφορες φάσεις στη μακρά και σημαντική πολιτική του σταδιοδρομία. Εμείς οφείλουμε να ελπίζουμε και να είμαστε έτοιμοι για το καλύτερο. Όμως το γεγονός, παραδείγματος χάρη, ότι ακροδεξιός υποψήφιος τάχθηκε σήμερα το πρωί υπέρ της τουρκικής αντιπολίτευσης, αυτό κάτι πρέπει να μας λέει. Επίσης, εγώ είμαι από αυτούς που..
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Για τον κ. Sinan Ogan λέτε;
Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα, ακριβώς αυτόν λέω. Δεν μου αρέσει να κατονομάζω. Και, επίσης – επειδή ξέρω ιστορία και όλοι ξέρετε ιστορία, και γιατί είναι μάλλον πρόσφατη – γνωρίζουμε το πως καταρχήν το ρεπουμπλικανικό κόμμα εξελίχθηκε μετά τον Kemal και κατά τη διάρκεια της παρουσίας Inonu στην ηγεσία του. Και, εν πάση περιπτώσει, έτσι, για να σας το πω και ωμά, ποιος ήταν επικεφαλής, ποιο κόμμα κυβερνούσε την Τουρκία όταν έγινε εισβολή στην Κύπρο;
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Ναι, ναι, σωστά. Τώρα να έρθουμε και λίγο στα δικά μας, ας αφήσουμε λίγο την Κύπρο.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Μπορούμε να το ενώσουμε με τις δημοσκοπήσεις πάντως διότι υπάρχει..
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Το κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργο.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Άκουσα το πρωί, θα σας το πω τώρα με όνομα, αγνοήστε το όνομα εσείς αν θέλετε, άκουσα το πρωί τον κύριο Κατρούγκαλο, ένα μετριοπαθές στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος στην ανάλυσή του μεταξύ άλλων είπε ότι εντάξει στην Τουρκία οι δημοσκοπήσεις έπεσαν έξω και αυτό κάτι μας λέει για τις δημοσκοπήσεις.
Μήπως υπάρχει μια γέφυρα με τα ελληνικά; Μήπως κάποιοι πάνε να υπονοήσουν ότι αφού η Τουρκία..
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Κύριε Ευγενίδη, ο κύριος Κατρούγκαλος είναι πράγματι ένας ευπρεπής άνθρωπος με τον οποίο εγώ συνεργάστηκα στο πλαίσιο ο καθένας των αρμοδιοτήτων μας στο διάστημα της εδώ παραμονής μου στο Υπουργείο Εξωτερικών, αυτό όμως δε σημαίνει ότι συμμερίζομαι και τις προβλέψεις του.
Και έχω να πω και το εξής, η Τουρκία είναι μια τεράστια χώρα, με μεγάλο βάθος γεωγραφικό και με περιοχές που δεν ανιχνεύονται δημοσκοπικά. Εγώ δεν πρόκειται να υπερασπίσω τις δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα, θυμάστε τι έγινε στο δημοψήφισμα.
Όμως αυτό το οποίο έχω να υπερασπίσω είναι την αίσθησή μου, γιατί περιοδεύω την Αττική τον τελευταίο μήνα σε απίστευτο βαθμό, ακριβώς για να καλύψω το κενό της έλλειψής μου τα τέσσερα χρόνια λόγω των καθηκόντων μου.
Σας λέω λοιπόν ότι η Νέα Δημοκρατία θα κερδίσει τις εκλογές. Αυτό αισθάνομαι εγώ τουλάχιστον, αυτό μου λένε οι πολίτες της Αττικής στην επαφή μου μαζί τους.
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Ναι εντάξει, εσείς πως πάτε στα νότια;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Τι να σας πω κύριε Χατζή; Κάθε εκλογική μάχη είναι μία προσπάθεια, δεν ξέρω πως πάω. Ελπίζω να πηγαίνω καλά, ο κόσμος εκτιμά αυτό που έγινε..
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Γιατί με κοροϊδεύετε κύριε Δένδια, με κοροϊδεύετε τώρα.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Κύριε Χατζή ουδέποτε στη ζωή μου θα διανοούμουν να σας κοροϊδέψω. Ξέρετε πως σας υπολήπτομαι και σας σέβομαι, όπως και όλους τους δημοσιογράφους άλλωστε.
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Αλλά με συγχωρείτε πολύ, μου λέτε τώρα δεν ξέρετε αν θα βγείτε εσείς;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Ελπίζω ότι θα βγω, αλλά το αν θα βγω θα το κρίνει η κοινωνία βεβαίως.
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Τι θα το κρίνει η κοινωνία, εδώ μου μιλάνε για νούμερα Σοβιετικής Ένωσης.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα τι λέγαμε για τις δημοσκοπήσεις πάλι μόλις προηγουμένως; Θέλουν προσοχή αυτά.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Πάντως να σας πω κάτι κύριε Υπουργέ; Στο σενάριο της Κυριακής που μας έρχεται που Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ μπορούν να αθροίσουν ένα ποσοστό και να κάνουν μία κυβέρνηση συνεργασίας, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε με ποια αιτιολογία αυτό θα το αρνηθεί είτε ο ένας είτε ο άλλος πολιτικός αρχηγός.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ:Κύριε Ευγενίδη, με συγχωρείτε, να είμαστε καθαροί από την αρχή. Εγώ είπα σε αυτά θα τοποθετηθεί ο αρχηγός μας, αλλά έχει πάρει μια πολύ καθαρή θέση η Νέα Δημοκρατία και ο Πρωθυπουργός. Εμείς δεν καταθέτουμε πρόταση συνεργασίας στην ελληνική κοινωνία, πρόταση αυτοδυναμίας καταθέτουμε. Θα την αλλάξουμε μετά; Αυτό νομίζουμε ότι είναι σωστό για τον τόπο.
Λέω πάντα τρία κεφάλαια έχει η πρότασή μας, εκλογικό νόμο, ενισχυμένη αναλογική, δεν μας αρέσει η απλή αναλογική, δεν πιστεύουμε ότι ωφελεί τον τόπο. Σωστό, λάθος; Θα το κρίνει η κοινωνία.
Δεύτερον: Κόμμα. Δεν πιστεύουμε στις συνεργασίες, πιστεύουμε ότι μία αυτοδύναμη κυβέρνηση ενός κόμματος, του πρώτου κόμματος, ελπίζουμε πιστεύουμε ότι θα είμαστε εμείς, είναι το πιο σωστό για τον τόπο.
Πρωθυπουργός; Ο αρχηγός του πρώτου κόμματος, στην περίπτωσή μας ο νυν Πρωθυπουργός. Αυτή η πρόταση κατατίθεται από τη δική μας πλευρά, με όλο το σεβασμό, με όλη την ταπεινοφροσύνη, προς κρίση στην ελληνική κοινωνία το τελικό αφεντικό μας. Δεν λέμε για «συνεργασίες και τούτο και κείνο και φτιάξε και δείξε», δε λέμε τέτοια πράγματα εμείς.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Μάλιστα, κατανοητό.
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Μάλιστα, εν πάση περιπτώσει σε ότι αφορά τώρα το Υπουργείο Εξωτερικών ενδέχεται να σας ξαναδούμε σε αυτή τη θέση;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Εννοείτε πότε, μετά όταν κερδίσει η Νέα Δημοκρατία τις εκλογές;
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Αν κερδίσει η Νέα Δημοκρατία και μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ είμαι αναρμόδιος να απαντήσω, η αρμοδιότητα αυτή είναι επί της οδού Ηρώδου του Αττικού, έτσι; Στο Μέγαρο Μαξίμου και στον Πρωθυπουργό. Αλίμονο αν ο κάθε Υπουργός ανακοίνωνε πού και πώς θα είναι την επόμενη μέρα. Μόνο ο Πρωθυπουργός..
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Θα θέλατε να συνεχίσετε; Να το πάμε αλλιώς.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Θεωρείτε ότι έχετε κλείσει τον κύκλο σας ή έχετε να κάνετε ακόμα πράγματα;
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Κατ’ αρχάς δεν πιστεύω πολύ στους κύκλους, πιστεύω πολύ περισσότερο στα τετράγωνα και στις ευθείες. Αλλά εδώ αυτό που έχω να πω είναι το εξής. Σε εμένα ο λόγος πέφτει μόνο αφ’ ης ο Πρωθυπουργός αποφασίσει. Μέχρι να αποφασίσει ο Πρωθυπουργός….
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Εντάξει, εμείς ρωτήσαμε τυπικά τώρα, καταλάβατε.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Το ξέρω, κύριε Χατζή, εσείς πάντα τυπικά ρωτάτε. Πάντα τυπικά και ιδίως «αθώα»!
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Ναι, κυρίως αθώα, κύριε Υπουργέ μου, γιατί και χθες με κάποιους φίλους είχαμε αυτή τη συζήτηση μεσημεριανές ώρες, όπως καταλαβαίνετε και προσπαθήσαμε να δούμε πώς θα κινηθείτε το επόμενο διάστημα.
Κος ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ: Όπως καταλαβαίνετε, κύριε Χατζή, προεξοφλούν τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας αυτά τα σουαρέ και τώρα σχηματίζουν Κυβέρνηση, μοιράζουν οφίκια…
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Σας ευχόμαστε καλή προσωπική επιτυχία.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Να είστε καλά.
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Στο νότιο τομέα της Αθήνας όπου είστε υποψήφιος.
Κος ΔΕΝΔΙΑΣ: Σας ευχαριστώ πολύ, καλή εβδομάδα και ευχαριστώ για την ευκαιρία της συνομιλίας.
Κος ΧΑΤΖΗΣ: Καλή δύναμη, γεια σας.