Προς:
τους Υπουργούς
1. Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητα
2.Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
3.Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων
Σε συνάντηση που πραγματοποίησα στις Βρυξέλλες στις 15/03/2011 με την επικεφαλής (Head of Unit) του Τμήματος Χρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων Ελλάδας – Κύπρου της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Sabine Bourdi και την Υποδιευθύντρια του Τμήματος, κα Παλαιολόγου, ενημερώθηκα ότι, από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης δεν έχει υποβληθεί επίσημο αίτημα (formal application) που να αφορά το έργο Ύδρευσης Νήσων Κερκύρας και Παξών.
Το γεγονός αυτό πιστοποιείται από το περιεχόμενο απάντησης (2011/284968/15-3-2011) του Γενικού Διευθυντή Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ahner σε επιστολή μου για το θέμα, η οποία αναφέρει ότι «Αυτό το έργο δεν έχει ακόμη υποβληθεί από τις ελληνικές αρχές ως ένα μεγάλο έργο.
Μόλις μια τέτοια αίτηση υποβληθεί, η Επιτροπή θα την αξιολογήσει, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Κανονισμού των Διαρθρωτικών Ταμείων (1083/2006)…». Στο κλείσιμο της επιστολής αναφέρεται ότι «Εάν είναι απαραίτητο, καθώς ο κανονισμός προβλέπει, οι υπηρεσίες μας θα ζητήσουν τη γνώμη εξωτερικών εμπειρογνωμόνων σχετικά με τη σκοπιμότητα και την οικονομική αποτελεσματικότητα του έργου».
Το ανωτέρω δημιουργεί πλέον μείζον πολιτικό ζήτημα αφενός για το Νομό Κερκύρας, οι κάτοικοι του οποίου έχουν λάβει επανειλημμένως διαβεβαιώσεις μελών του κυβερνώντος κόμματος για τη δημοπράτηση του έργου στο αμέσως προσεχές διάστημα, αφετέρου για την κυβέρνηση, η οποία πλέον εκτίθεται ανεπανόρθωτα.
Ειδικότερα, σε απάντηση ερώτησής μου προς το Υπουργείο Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων (9453/19-1-2011) για την πορεία του έργου ύδρευσης Κερκύρας και Παξών, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, προς το οποίο παραπέμφθηκε η ερώτηση (2125/3-2-2011 έγγραφο), αναφέρει ότι «από τις 22-11-2010 έχει αποσταλεί η αίτηση μεγάλου έργου στην Ε.Ε. … και στις 28-1-2011 απεστάλησαν οι πρώτες παρατηρήσεις από την Επιτροπή» και ότι«κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η ΕΥΔ/ΕΠΠΕΡΕΑΑ προχωρεί στην εκπόνηση νέας εμπειρογνωμοσύνης σχετικά με τη ρεαλιστικότητα του προϋπολογισμού και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των έργων» (4203Β/10-2-2011).
Η συγκεκριμένη απάντηση έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις πραγματικές εξελίξεις και γεννά εύλογα ερωτήματα ως προς τις ενέργειες και το ρόλο των εμπλεκόμενων Υπουργείων, καθώς:
1. Το Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, εσχάτως εμπλεκόμενο στο έργο με ρόλο, μάλιστα, διαχειριστή του θέματος σε πολιτικό επίπεδο, εξέδωσε στις 16/3/2011, δηλαδή μια ημέρα μετά την αποκάλυψη των πραγματικών γεγονότων, δελτίο τύπου, στο οποίο αναφέρει ότι «υπέβαλε “άτυπα” στην ΕΕ στις 22/11/2010 όλα τα στοιχεία του Έργου, ώστε να επιλυθούν σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές διάφορα ζητήματα που είχαν προκύψει σε τεχνικές συναντήσεις με τη Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Το γεγονός προκαλεί απορία αφενός ως προς τον φορέα υποβολής του φακέλου, καθώς τον «διεκδικεί» και το ΥΠΕΚΑ, αφετέρου ως προς την πρωτοφανή και καινοτόμο διαδικασία της «άτυπης» υποβολής του έργου, την οποία ουδείς στην Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής γνωρίζει. Θεωρώντας δε ότι μπορεί να περισώσει τις κυβερνητικές παλινωδίες στον χειρισμό του ζητήματος, το δελτίο τύπου εξαγγέλλει την «δέσμευση» της κυβέρνησης να «υποβάλλει επισήμως το φάκελο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το ταχύτερο – και σε κάθε περίπτωση εντός του 2011».
Ωστόσο, η επίσημη, πλέον, παραδοχή του Υπουργείου περί μη υποβολής του φακέλου, παρά τα περί του αντιθέτου έως πρότινος διατεινόμενα από μέλη της κυβέρνησης, καταδεικνύει την αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας του να κατανοήσει αφενός τον ρόλο του και αφετέρου τη διαδικασία, ενώ, παράλληλα, αποκαλύπτει την λανθασμένη ενημέρωση των κυβερνώντων επί του θέματος, καθώς, σύμφωνα με διαβεβαιώσεις Υπουργών και Βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, ο πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου επισκέφθηκε προ δύο εβδομάδων τους αρμόδιους αξιωματούχους της Ε.Ε. για να διασφαλίσει την υλοποίηση των μεγάλων έργων, μεταξύ των οποίων υποτίθεται πως ήταν και το έργο ύδρευσης Κέρκυρας-Παξών.
2. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΕΥΔ/ΕΠΠΕΡΕΑΑ), αρμόδιο, φαινομενικά, για την υποβολή του φακέλου του έργου στην Ε.Ε., φέρεται να έχει αποστείλει κάποια αίτηση προς αξιολόγηση σε κάποιο Τμήμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από το οποίο, μάλιστα, έχουν ζητηθεί πρόσθετα στοιχεία, ενώ το καθ’ ύλην αρμόδιο Τμήμα για την έγκριση χρηματοδότησης του έργου (Τμήμα Χρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων Ελλάδας – Κύπρου) αλλά και ευρύτερα η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δηλώνουν επισήμως ότι δεν έχουν λάβει οιονδήποτε σχετικό φάκελο.
3. Το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, αρμόδιο για την σύνταξη και υποβολή των τεχνικών μελετών (Δ6 Δ/νση) και, συνεπώς, για την παροχή των πρόσθετων διευκρινίσεων που φέρεται να ζητά η Ε.Ε., φέρει ευθύνη γιατί α) στην φαινομενικά τυπική, διαδικασία της τελικής αξιολόγησης του έργου -ως τουλάχιστον καθίσταται αντιληπτή σε αυτό η σχετική διαδικασία, δηλαδή χωρίς την εμπλοκή του αρμόδιου Τμήματος της Ε.Ε- ανακύπτουν ζητήματα, τα οποία, είτε διέλαθαν της προσοχής, είτε δεν συμπεριελήφθησαν στον προγραμματισμό μετά την πολύμηνη και αδικαιολόγητη καθυστέρηση στη διαδικασία τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων και β) έχει προβεί επανειλημμένως, μέσω του αρμοδίου Υφυπουργού, σε ανακοινώσεις περί δημοπράτησης του έργου, χωρίς, προδήλως, να κατανοεί τη σχετική διαδικασία, δηλαδή την απαιτούμενη έγκριση χρηματοδότησης που περνά πρωτίστως από το Τμήμα Χρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων Ελλάδας – Κύπρου και χωρίς, προφανώς, να γνωρίζει ότι ο σχετικός φάκελος δεν έχει υποβληθεί στην Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Τις τελευταίες δε ημέρες, μετά την αποκάλυψη των πραγματικών γεγονότων, ο αρμόδιος Υφυπουργός, αφού διαβεβαίωσε ότι οι εκκρεμότητες με την Ε.Ε. είναι τυπικές, ουσιαστικά αναίρεσε την προαναφερθείσα απάντηση του ΥΠΕΚΑ δηλώνοντας πως η Ε.Ε. δεν θα αρκεστεί στην εμπειρογνωμοσύνη του Έλληνα εκτιμητή, αλλά θα ορίσει και αυτή εμπειρογνώμονα ώστε να διασφαλίσει ότι «το έργο αυτό είναι βιώσιμο, είναι σκόπιμο και θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2015» (ΕΡΑ Κέρκυρας, 18/3/2011).
Από τα προαναφερθέντα καθίσταται σαφές ότι, τα συναρμόδια για το έργο Υπουργεία, μετά την πάροδο 16 ολόκληρων μηνών, εκ των οποίων οι 13 αφορούσαν στην αδικαιολόγητη καθυστέρηση για την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπογραφής των νέων περιβαλλοντικών όρων, φαίνεται σαν να μην γνωρίζουν τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις ενός Κράτους-Μέλους που αιτείται τη συγχρηματοδότηση ενός μεγάλου έργου στην Ε.Ε. Εφόσον αυτό ισχύει, η ευθύνη των πολιτικών προϊσταμένων των εν λόγω Υπουργείων είναι προφανής. Στην περίπτωση δε που είχαν γνώση των έως τώρα χειρισμών για το έργο, είναι σαφώς υπόλογοι έναντι της κερκυραϊκής κοινωνίας.
Επιπλέον, καθίσταται πρόδηλη η αδυναμία των εμπλεκόμενων κ.κ. Υπουργών να αντιληφθούν ότι είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη άμεσης ολοκλήρωσης των διαδικασιών που σχετίζονται με την τελική έγκριση και χρηματοδότηση του έργου από την Δ/νση Περιφερειακής Πολιτικής της Ε.Ε. Αυτό, δυστυχώς, επιβεβαιώνει και το προαναφερθέν δελτίο τύπου του Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, που ανακοινώνει την υποβολή του φακέλου στην Ε.Ε «σε κάθε περίπτωση εντός του 2011». Πρέπει, συνεπώς, να καταστεί αντιληπτό στις πολιτικές ηγεσίες των Υπουργείων ότι, περαιτέρω καθυστέρηση θα σημαίνει αδυναμία εκτέλεσης του έργου εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων και, συνεπώς, θέτει σε κίνδυνο την υλοποίησή του.
Τέλος, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών καταδεικνύουν την παντελή έλλειψη συντονισμού και οργάνωσης των συναρμόδιων υπουργείων και, κατ’ επέκταση, της κυβέρνησης, η ανεπάρκεια των μελών της οποίας ενδέχεται να στερήσει από την περιφέρεια μεγάλα έργα ζωτικής σημασίας, τα οποία είχαν δρομολογηθεί προ 1,5 έτους. Ταυτόχρονα, οι διαρκείς δηλώσεις μελών της κυβέρνησης -σε υποβαθμισμένο, κυρίως, πολιτικό επίπεδο (από τον Υφυπουργό Υποδομών)- περί γρήγορης δημοπράτησης του έργου («μπορεί να γίνει μέχρι το καλοκαίρι» / Ι. Μαγκριώτης, ΕΡΑ Κέρκυρας, 18/3/2011) συντηρούν τη σύγχυση στην, οργισμένη πλέον, κερκυραϊκή κοινωνία.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτώνται οι συναρμόδιοι κ.κ. Υπουργοί:
1. Γιατί δεν έχει υποβληθεί επίσημο αίτημα μεγάλου έργου που να αφορά το έργο Ύδρευσης Νήσων Κερκύρας και Παξών στην Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
2. Σε τι ενέργειες προτίθενται να προβούν, ώστε να υποβληθεί άμεσα, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, το επίσημο αίτημα στο αρμόδιο Τμήμα της Ε.Ε.;
3. Ποιο Υπουργείο είναι αρμόδιο για την υποβολή του σχετικού φακέλου; Έχουν αποσαφηνισθεί οι αρμοδιότητες κάθε Υπουργείου ως προς το έργο και ποιος εκ των τριών Υπουργών φέρει την ευθύνη για τις παλινωδίες στη σχετική διαδικασία και ποιός, εν τέλει, θα φέρει την πολιτική ευθύνη της υλοποίησής του;
4. Εφόσον είναι ακριβής η 4203Β/10-2-2011 απάντηση του ΥΠΕΚΑ, σε ποιο Τμήμα της Ε.Ε έχει αποσταλεί το έργο για αξιολόγηση, τι αφορά αυτή και γιατί ζητούνται διαρκώς πρόσθετα στοιχεία;
5. Μπορούν οι ερωτώμενοι κ.κ. Υπουργοί να δεσμευθούν, έστω και τώρα, έναντι της κερκυραϊκής κοινωνίας, ότι θα υλοποιηθεί το μεγαλύτερο έργο στην ιστορία του νομού;
Ο ερωτών βουλευτής
Νίκος Δένδιας