Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι η Τουρκία επιτάχυνε την υπογραφή του μνημονίου με τη Λιβύη επειδή φοβάται μια πιθανή κατάρρευση της κυβέρνησης Σαράτζ. Μπορεί αυτός ο φόβος να οδηγήσει τον Ερντογάν και σε επιτάχυνση ενεργειών που έχει προαναγγείλει, όπως η αποστολή ερευνητικού σκάφους νοτίως της Κρήτης μέσα στο Ιανουάριο; Και ποια θα είναι η ελληνική αντίδραση σε αυτήν την περίπτωση;

Η ανησυχία της Τουρκίας να προλάβει καταστάσεις που κρίνει ότι πιθανόν να μην τη συμφέρουν είναι προφανής, γεγονός που καταδεικνύουν και οι πρόσφατες βεβιασμένες κινήσεις της. Σε κάθε περίπτωση, εμείς, με σοβαρότητα και ψυχραιμία, είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάθε ενδεχόμενο και κάθε πιθανή της κίνηση. Η Ελλάδα δεν θα διστάσει να προασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τα συμφέροντά της με όποιον τρόπο χρειαστεί, στο πλαίσιο, πάντα, των συνταγματικών μας επιταγών και του Διεθνούς Δικαίου.

Θεωρείτε ότι υπάρχει κίνδυνος θερμού επεισοδίου, αν η Τουρκία αποφασίσει να τραβήξει το θέμα στα άκρα; Και σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα έχουμε συμμάχους ή θα είμαστε μόνοι μας;

Η χώρα μας είναι πάντα έτοιμη να υπερασπιστεί την εθνική της κυριαρχία και τα συμφέροντά της. Ωστόσο, δεν πιστεύω ότι η Τουρκία θα ενεργήσει τόσο απερίσκεπτα προκαλώντας θερμό επεισόδιο, γιατί από ένα τέτοιο ενδεχόμενο μόνο εκείνη έχει να χάσει. Το αξιόμαχο και η ετοιμότητα των ενόπλων μας δυνάμεων, άλλωστε, εξασφαλίζουν την αποτροπή οιασδήποτε επιβουλής. Όμως, αν και μπορούμε και μόνοι, δεν είμαστε μόνοι. Οι σύμμαχοι και οι φίλοι μας, τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και εκτός αυτής, θα είναι στο πλευρό μας γιατί έχουμε το δίκιο με το μέρος μας και, όπως φάνηκε και από τη διπλωματική μας εκστρατεία που βρίσκεται σε εξέλιξη, η Τουρκία είναι πιο απομονωμένη από ποτέ.

Η Ελλάδα φαίνεται να έχει στη διάθεσή της αποδεικτικό υλικό για παραβίαση του εμπάργκο πώλησης όπλων στη Λιβύη από την Τουρκία. Τι θα το κάνετε; Θα καταγγείλετε την Τουρκία στον ΟΗΕ;

Ο ίδιος ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών επιβεβαίωσε, σε σχετική έκθεση που δημοσιεύθηκε προ ημερών, την παραβίαση από την Τουρκία του καθεστώτος κυρώσεων έναντι της Λιβύης που είχε επιβληθεί με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Για άλλη μία φορά αποδεικνύεται η παραβατικότητα της Τουρκίας έναντι του Διεθνούς Δικαίου και των αποφάσεων της διεθνούς κοινότητας, καθώς και η αδιαφορία της για τη σταθερότητα της περιοχής, στο όνομα της εξυπηρέτησης των κακώς νοουμένων «εθνικών συμφερόντων» της. Δεν δείχνει να κατανοεί ότι, εν τέλει, μόνο ζημιά προκαλεί στον εαυτό της.

Συναντηθήκατε με τον ΓΓ του ΟΗΕ. Θεωρείτε πιθανό να ανταποκριθεί στο αίτημά σας και να μην δημοσιεύσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο στο τμήμα θαλασσίων υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας;

Κατά την πρόσφατή μας συνάντηση στη Γενεύη ο κ. Γκουτέρες άκουσε με προσοχή τις θέσεις μας και μου γνώρισε ότι θα παραπέμψει το θέμα στις νομικές Υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών, προκειμένου να έχει και τη δική τους, αρμόδια αντίληψη επί του θέματος.

Πολλοί θεωρούν ότι είναι καιρός η Ελλάδα να αλλάξει την προσεκτική στάση της και να προχωρήσει στην κατάθεση συντεταγμένων των θαλασσίων ζωνών της στον ΟΗΕ. Το εξετάζετε ως ενδεχόμενο;

Η χώρα μας έχει, ήδη από το 2011, προβεί σε ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε διαπραγματεύσεις με γειτονικές μας χώρες προκειμένου να οριοθετήσουμε τις θαλάσσιές μας ζώνες, με συναίνεση και με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας. Η Ελλάδα, ως παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα επιδιώξει την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με τα γειτονικά μας κράτη και, φυσικά, δεν θα απεμπολήσει ποτέ τα νόμιμα, εδραιωμένα στο Διεθνές Δίκαιο, δικαιώματά της.

Συζητάτε το ενδεχόμενο μερικής οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μας με την Αίγυπτο μέχρι την Κρήτη, μια κίνηση που θα ακύρωνε εντελώς το ούτως ή άλλως ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο;

Είμαστε εδώ και καιρό σε συζητήσεις με την Αίγυπτο προκειμένου να οριοθετήσουμε τις μεταξύ μας θαλάσσιες ζώνες. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στο Κάιρο συμφωνήσαμε με τον Αιγύπτιο ομόλογό μου, κ. Σούκρι, να επιταχύνουμε τις συνομιλίες προκειμένου να καταλήξουμε, σύντομα, σε μία αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία για το θέμα. Στις προσπάθειές αυτές έκανε ειδική μνεία πρόσφατα και ο Πρόεδρος της Αιγύπτου. Ευελπιστούμε ότι θα έχουμε σύντομα ένα θετικό αποτέλεσμα.

Προχωρούν οι διεργασίες για οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία. Σε αυτήν την περίπτωση εξετάζετε και το ενδεχόμενο επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στο Ιόνιο στα 12 μίλια η θα γίνει οριοθέτηση με βάση τα 6;

Βρισκόμαστε πράγματι σε μια παραγωγική διαδικασία συζητήσεων με την Ιταλία. Ήδη, έχει αποφασιστεί συνάντηση μεταξύ κλιμακίων των Υπουργείων Εξωτερικών Ελλάδας και Ιταλίας τις επόμενες ημέρες τα οποία θα εργαστούν προς την κατεύθυνση οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες μας πριν πούμε οτιδήποτε άλλο. Σαφής επιδίωξή μας πάντως είναι να προχωρήσουμε σε οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με τις γειτονικές μας χώρες το συντομότερο δυνατό.

Πρώην υπουργοί εξωτερικών όπως ο Ευάγγελος Βενιζέλος και η Ντόρα Μπακογιάννη θέτουν θέμα προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Το εξετάζετε; Θεωρείτε τη συγκυρία πρόσφορη; Και ακόμα και αν το δεχτεί η Τουρκία δεν θα έχει κάτι τέτοιο μεγάλο πολιτικό κόστος;

Έχω δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι δεν καθορίζει την πολιτική μας το πολιτικό κόστος, αλλά η προάσπιση των εθνικών μας συμφερόντων και δικαιωμάτων. Σε αυτή τη βάση κινούμαστε και, φυσικά, εξετάζουμε όλες τις διαθέσιμες επιλογές μας. Θα ήθελα στο σημείο αυτό να σημειώσω πάντως ότι η Ελλάδα δεν φοβάται τη διεθνή δικαιοδοτική κρίση και το έχει αποδείξει.

Ο πλέον ένθερμος υποστηρικτής των ελληνικών θέσεων το τελευταίο διάστημα φαίνεται να είναι η Γαλλία. Περιμένετε και γαλλικές υποστηρικτικές ενέργειες στην περιοχή μας;

Ο Πρόεδρος Μακρόν έχει πράγματι καταδικάσει επανειλημμένα και με σαφήνεια τις τουρκικές παράνομες δραστηριότητες τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ, όσο και τα πρόσφατα ανυπόστατα μνημόνια Άγκυρας-Τρίπολης. Και είναι αυτή ακριβώς η κοινή μας αντίληψη με τη Γαλλία για τις περιφερειακές εξελίξεις που θα επιτρέψει τη συνέχιση της συνεργασίας μας σε πολλά επίπεδα στο εγγύς μέλλον. Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να ξεχνάμε ότι την ίδια θέση – και μάλιστα με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο – έχει εκφράσει η ΕΕ στο σύνολό της και στο ανώτατο επίπεδο, προχωρώντας μάλιστα για πρώτη φορά στην πρόβλεψη συγκεκριμένων κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας. 

Η καταδίκη των τουρκικών ενεργειών είναι ομόθυμη και ανεπιφύλακτη από όλους τους συμμάχους και εταίρους μας και αυτό είναι το πιο ισχυρό διπλωματικό μας όπλο. H ΕΕ δεν είναι απλώς ένας οικονομικός συνεταιρισμός, όπως συχνά υποστηρίζουν οι πολέμιοι της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αλλά μια ένωση κρατών που πιστεύουν σε ένα συγκεκριμένο μοντέλο δημοκρατίας, κοινωνικής συνοχής, αλλά και ειρηνικής συνύπαρξης με τα γειτονικά κράτη.

Με τον Γενικό Γραμματέα συζητήσατε και για το Κυπριακό. Θεωρείτε πιθανό το ενδεχόμενο να προχωρήσει η Διαδικασία; Η Ελλάδα θα συμμετείχε σε μια άτυπη πενταμερή;

Στη συνάντηση με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη συζητήσαμε, μεταξύ άλλων, και για το Κυπριακό. Εξέφρασα την πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να συμβάλλει με όποιον τρόπο μπορεί στην προσπάθεια του ΓΓ για την επίλυση του ζητήματος. Στρατηγική επιδίωξη της Ελλάδας είναι η επίλυση του Κυπριακού και προς αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε. Ωστόσο, παρά το θετικό βήμα που έγινε στο Βερολίνο για την επανέναρξη των συνομιλιών, η πολιτική των κανονιοφόρων που εφαρμόζει η Τουρκία δεν βοηθάει στη δημιουργία του κατάλληλου κλίματος για τη σύγκληση μιας άτυπης πενταμερούς.

Τι περιμένει η χώρα μας από την συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ντόναλντ Τράμπ στον Λευκό Οίκο στις 7 Ιανουαρίου;

Η συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμερικανό Πρόεδρο αναμένεται να επιβεβαιώσει και να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη στρατηγική σχέση μεταξύ των δύο χωρών. Ελλάδα και ΗΠΑ έχουμε τον ίδιο στρατηγικό στόχο που είναι ασφάλεια και η σταθερότητα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. 

Αυτό επιβεβαιώθηκε και από τη στάση των ΗΠΑ έναντι των προκλητικών ενεργειών τη Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένου του μνημονίου για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών που υπέγραψε η Τουρκία με την Τρίπολη. Επιπλέον, αμφότερες πλευρές επιθυμούμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας, έχοντας ως οδικό χάρτη τον Στρατηγικό Διάλογο, στον οποίο έχουν εισέλθει οι χώρες μας από τον Δεκέμβριο του 2018. Προσδοκία μας, λοιπόν, είναι η περαιτέρω πρόοδος στους τομείς που περιλαμβάνονται στις θεματικές του Στρατηγικού Διαλόγου. Από εκεί και πέρα, θεωρώ δεδομένο ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα συζητήσει εκ νέου με τον Πρόεδρο Τραμπ για τις περιφερειακές προκλήσεις και τον ρόλο της χώρας μας στην προώθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο.