Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Πάμε στον Υπουργό Εξωτερικών, τον κ. Νίκο Δένδια. Καλημέρα κ. Υπουργέ.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλημέρα και καλημέρα στους ακροατές σας.

[…]

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Πάμε λίγο στα πλοία. Μπορείτε να μου περιγράψετε λίγο τι έγινε ακριβώς με το πλοίο το τούρκικο; Μπήκε, δεν μπήκε; Πού μπήκε; Τι έκανε; Τι εικόνα έχετε;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα μου επιτρέψετε να έχω μια εικόνα. Και νομίζω μια πλήρη εικόνα. Ή σχεδόν πλήρη. Περιμένουμε κάποια επιπλέον στοιχεία. Αλλά, όπως ξέρετε, σε αυτά μιλάω λίγο. Νομίζω ότι είναι ένα θέμα το οποίο χειριζόμαστε. Θα γίνει αυτό που πρέπει να γίνει, αν υπάρχει κάτι παραπάνω να γίνει. Θα έλεγα ότι είναι καλό να κλείσουμε τη σελίδα. Δεν υπάρχει κάτι το οποίο θα πρέπει να ….

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Δεν υπήρξε κάτι δηλαδή μεμπτό, απειλητικό, επικίνδυνο, ενοχλητικό;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να σας το πω αλλιώς. Υπήρξε ίσως μια δυσαναλογία της ενασχόλησης της δικής μας κοινής γνώμης. Το μέγεθος ενασχόλησης με το συμβάν. Ότι έπρεπε οι υπηρεσίες να έχουν απόλυτη προσοχή και να το παρακολουθήσουν και να αντιδράσουν με τον τρόπο που πρέπει να αντιδράσουν, αυτό είναι απολύτως σαφές. Γενικά, εγώ είμαι πάντα της άποψης, να μη δίνουμε στην άλλη πλευρά την εντύπωση ότι μπορεί κατά το δοκούν να ανεβάζει το «θερμόμετρό» μας. Αυτό δεν σημαίνει -έτσι για να είμαστε και συνεννοημένοι και σε αυτό μεταξύ μας- ότι οι αντιδράσεις μας δεν πρέπει πάντοτε να υπάρχουν και να είναι αυτές που πρέπει να είναι.
Απλώς να είναι ψυχρές, μετρημένες και να μη δίνουμε την εντύπωση στην άλλη πλευρά ότι μπορεί να μας σύρει στο οτιδήποτε.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Όλη αυτή η μεγάλη διπλωματική προσπάθεια που έχετε κάνει με πάρα πολλές χώρες, με αφορμή, ξεκινώντας από το θέμα της συμφωνίας Λιβύης – Τουρκίας, τι αποδίδει; Ποια είναι η εικόνα σας; Γιατί τα περί απομόνωσης της Τουρκίας δεν θέλω να τα πιστεύω.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα, δεν επιδιώκουμε εμείς απομόνωση κανενός. Εμείς επιδιώκουμε να υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός χωρών, οι οποίες να βλέπουν την πραγματικότητα στην περιοχή με τον ίδιο τρόπο που τη βλέπουμε και εμείς. Και να υπάρχει ένας συντονισμός κινήσεων αυτών των χωρών.
Αύριο πάω στη Ρώμη να συναντήσω τον κ. Ντι Μάϊο, την επομένη μέρα το πρωί θα πάω στην Βαλέτα, την άλλη εβδομάδα θα πάω στην Τυνησία. Θα πάω και στην Αλγερία. Θα δω και τα υπόλοιπα δυο μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας που δεν έχω δει, που είναι η Ινδονησία και το Βιετνάμ. Είδα τον πρέσβη της Ινδονησίας προχθές για να προετοιμάσουμε την επίσκεψη. Θέλουμε οι χώρες που έχουν λόγο και ασχολούνται με τα θέματα της περιοχής, να έχουν πλήρη αντίληψη των ελληνικών θέσεων και να καταλαβαίνουν ότι εμείς εκπροσωπούμε την πλευρά της λογικής.
Εάν σε αυτές θέλει να προσχωρήσει και η Τουρκία, ουδείς ευτυχέστερος. Άλλωστε, εμείς είμαστε αυτοί που τις τελευταίες δεκαετίες σε πείσμα πολλών προασπίζουμε το ευρωπαϊκό μέλλον της Τουρκίας. Αλλά, πρέπει να το θέλει η Τουρκία. Δεν μπορούμε εμείς με το ζόρι να τη βάλουμε κάπου.
Όπως, επίσης, θα θέλαμε η Τουρκία να δει τα πράγματα με τον καθαρό ευρωπαϊκό τρόπο που τα βλέπουμε και εμείς. Δεν κάνουμε μέτωπο εναντίον της Τουρκίας. Κάνουμε μέτωπο λογικής, το οποίο εξυπηρετεί όλους. Όλες τις κοινωνίες. Οι κανόνες, η εφαρμογή κανόνων διεθνούς δικαίου στην περιοχή βοηθούν όλες τις κοινωνίες. Δεν θα ήταν καλύτερα η Λιβύη αν δεν γινόντουσαν αυτά που γίνονται; Η Τουρκία στέλνοντας ….

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Το εκλαμβάνει η Τουρκία ως μέτωπο λογικής και όχι ως μέτωπο εναντίον της; Γιατί εγώ αντιλαμβάνομαι ότι η Τουρκία το βλέπει ως μέτωπο εναντίον της.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι πάντα. Θέλω να σας είμαι ειλικρινής. Όχι πάντα. Θέλει κουβέντα και εξήγηση. Όχι πάντα. Αλλά, όταν έχεις ως όπλο τη λογική, ελπίζεις πάντοτε ότι και η άλλη πλευρά στο τέλος της ημέρας θα το δει έτσι, γιατί έτσι πρέπει να το δει. Το συμφέρον της τουρκικής κοινωνίας αυτό είναι. Τι τη συμφέρει την Τουρκία η ανάμειξη στη Λιβύη; Η αποστολή στρατιωτικού υλικού στη Λιβύη τι βοηθάει στη σταθερότητα στην περιοχή; Τι βοηθάει στην Ανατολική Μεσόγειο;

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Το κάνει υποθέτω ως αντιπερισπασμό γι’ αυτό που θέλει να πετύχει στην ανατολική Μεσόγειο, τα πετρέλαια και όλα αυτά. Προφανώς αντιπερισπασμός είναι. Δεν το κάνει γιατί ενδιαφέρεται για τη Λιβύη. Εκβιασμό κάνει, να το πω έτσι.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Υπάρχει πραγματικά, ιδεολόγημα «γαλάζια πατρίδα». Εγώ λέω γαλάζιες πατρίδες, πράσινα άλογα, διάφορα πράγματα. Δηλαδή υπάρχει πιθανότητα να μετατραπεί η Κεντρική και η Ανατολική Μεσόγειος σε τουρκική λίμνη; Όχι. Θα μπορούσε να είναι κάλλιστα μια θάλασσα συνεργασίας, στην οποία και η Τουρκία να πλέει ήσυχη και να μπορεί να πηγαίνει στη Λιβύη ό,τι ώρα θέλει. Δεν χρειάζεται να μεταφέρει όπλα.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Πιστεύετε ότι η Τουρκία αυτό θέλει; Ή η Τουρκία θέλει να επιβεβαιωθεί ως μια περιφερειακή δύναμη και να επιβάλει μια πολιτική ισχύος;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα, δεν της αρνείται κανείς της Τουρκίας ότι είναι μια περιφερειακή δύναμη, με την οποία εμείς θέλουμε να έχουμε σχέσεις αγαστής συνεργασίας.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Θέλει κάτι παραπάνω από τόσο.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ε, εδώ είναι το θέμα.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Θέλει κάτι παραπάνω. Θέλει να κάνει κουμάντο στη γειτονιά. Αυτό θέλει.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ακριβώς. Δηλαδή είναι αυτό που λένε «στάκα Τούρκο να γιομίσω».

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Ναι, ναι.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εάν ο σκοπός είναι η αναγνώριση και ο σεβασμός στο ρόλο της, αυτό υπάρχει. Είναι δεδομένο. Είναι μια χώρα 80 εκατομμυρίων ανθρώπων, είναι γειτονική μας χώρα. Τι πιο ωραίο να έχουμε καλές σχέσεις. Μια πολύ μεγάλη αγορά για μας και εμείς η χώρα που μπορεί να τους βοηθήσει στην ευρωπαϊκή τους πορεία εάν την επιλέξουν. Στην πορεία συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αν δεν επιλέξουν την ευρωπαϊκή τους πορεία, που τους ξέρουμε ιστορικά. Καλές στιγμές μαζί και κακές στιγμές μαζί. Ποιος άλλος θα μπορούσε να είναι ο καλύτερος φίλος στην περιοχή; Γιατί επιλέγουμε αυτή την πορεία; Βοηθάει σε τίποτα και αυτούς και εμάς; Αυτό προσπαθούμε να τους πούμε και αυτό προσπαθούμε να καταδείξουμε σε όλες τις χώρες της περιοχής.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Αντιλαμβάνεστε να υπάρχει ένα ευήκοον ους σε αυτά που λέτε;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μέχρι τώρα δεν έχω πάει σε χώρα, από την οποία, αφού έφυγα, οι ανακοινώσεις να μην ήταν απολύτως συμβατές με τις ελληνικές θέσεις. Και αυτό δεν έγινε επειδή εγώ είμαι κανένας σούπερ ικανός διαπραγματευτής που τους πείθω με τη μαγεία των λόγων. Όπλο μας είναι η απλή λογική και το διεθνές δίκαιο. Όταν μιλάς πάνω σε σταθερούς άξονες, από εκεί και πέρα έχεις ακροατήριο, διότι το ακροατήριο επιθυμεί να υπάρχουν κανόνες. Κανείς δεν θέλει να γυρίσουμε στη ζούγκλα. Κανείς δεν θέλει να γυρίσουμε στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα που γινόντουσαν εκατόμβες κάθε λίγο και λιγάκι για το παραμικρό. Άρα λοιπόν, έχεις δυνατότητα κοινών αναφορών. Σας ξαναλέω. Όταν πας με σταθερούς κανόνες, με σταθερούς άξονες, με όπλο την κοινή λογική, το διεθνές δίκαιο και τη διάθεση συνεργασίας κ. Πρετεντέρη, βρίσκεις ακροατήριο.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Άκουσα μερικές κριτικές, όμως, ότι κακώς μπλεχτήκαμε με τον Haftar εμείς. Ότι δεν έπρεπε να μπλεχτούμε και εμείς στη Λιβύη. Υπάρχει μια νοοτροπία στην Ελλάδα να μην μπλεκόμαστε σε τίποτα, που εντάξει και αυτό δεν ξέρω πού φτάνει.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εάν, κατ’ αρχήν, δεν μπλέκεσαι σε τίποτα δεν συνεργάζεται και κανείς μαζί σου.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Ναι, δεν κερδίζεις τίποτα. Ακριβώς.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να είμαστε συνεννοημένοι. Εμείς δεν εμπλακήκαμε με τον Haftar. Υπάρχουν τρεις αναγνωρισμένες αρχές από τα Ηνωμένα Έθνη στη Λιβύη. Το ένα είναι η κυβέρνηση της Τρίπολης. Το άλλο είναι το Κοινοβούλιο και το τρίτο είναι ο λιβυκός στρατός, του οποίου επικεφαλής είναι ο Στρατάρχης Haftar. Εμείς έχουμε μιλήσει και με τις τρεις πλευρές. Και στη Νέα Υόρκη, με την κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία μας εξαπάτησε κατά τον πιο απαράδεκτο τρόπο, και με το λιβυκό κοινοβούλιο με τον Πρόεδρό του που ήρθε στην Αθήνα -μετά από πρόσκληση του κ. Τασούλα– και που έχουμε μια διαρκή οδό επικοινωνίας και το Ελληνικό Κοινοβούλιο δια του κ. Τασούλα, και με το λιβυκό στρατό μέσω του Στρατάρχη Haftar που είναι ο αρχηγός του.
Δεν καταλαβαίνω, ποια ήταν η αντίρρηση δηλαδή σε αυτό; Δεν θα έπρεπε να μιλάμε με έναν από τους τρεις; Και μάλιστα με αυτούς που είναι φιλικοί σε εμάς;

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Υπάρχει μια σχολή σκέψης σε ολόκληρη την Ελλάδα, ότι γενικά η Ελλάδα δεν πρέπει να κάνει τίποτα. Π.χ. πρέπει μόνο να πηγαίνει στη Χάγη. Έχετε στο μυαλό σας τη Χάγη;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα είναι ένας πολύ ωραίος προορισμός. Αλλά δεν είναι τόσο απλό να πας εκεί.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Καθόλου.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Γιατί πρέπει να δεις και με ποιους όρους θα πας εκεί. Και λέω σε όλους, ουδείς πλέον ειρηνόφιλος από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και από τον Πρωθυπουργό Μητσοτάκη. Όμως η Ελλάδα δεν είναι Λουξεμβούργο. Μακάρι να είχαμε την ευτυχία να ήμασταν Λουξεμβούργο της σημερινής μέρας, όχι Λουξεμβούργο του προηγούμενου αιώνα του πρώτου μισού που μπαίνανε οι Γερμανοί. Και να μην έχουμε προβλήματα, να μη χρειάζεται να τρέχουμε δεξιά και αριστερά, να καθόμαστε εδώ στο ωραίο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας. Δυστυχώς, η χώρα δεν είναι αυτό. Είμαστε σε μια περιοχή και σε μια εποχή που χρειάζεται μια πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια, κ. Πρετεντέρη. Αλλά, προς Θεού, εμείς δεν είμαστε πολεμοχαρείς. Όμως πρέπει να υπερασπίσουμε τα ελληνικά συμφέροντα και τα ελληνικά συμφέροντα προβάλλονται. Δεν είναι στατικά προς τα έσω.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Πιστεύετε ότι μπορεί να αποδώσει μια προσπάθεια φύλαξης των συνόρων; Θαλασσίων συνόρων και χερσαίων συνόρων; Είναι δυνατόν να μη φυλάσσονται τα σύνορα; Δεν λέω …

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είμαι βέβαιος ότι μπορεί να αποδώσει πολύ καλύτερα από το παρελθόν, ακόμα και ο απλός ισχυρισμός ότι εμείς θα φυλάξουμε τα σύνορα έχει μια λειτουργία αποτροπής έναντι ενός ισχυρισμού που λέει θαλάσσια σύνορα δεν υπάρχουν.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Σωστό αυτό.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Διότι, και μόνο που το ακούς, όταν λες δεν υπάρχουν, λες: «ωραία γιατί να μην περάσω από εκεί; Αφού δεν υπάρχει τίποτα που να με εμποδίσει».

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Το μεταναστευτικό: μεταφέρεται σε μια πολιτική η αντιμετώπισή του, ή παραμένει πια ένα απομονωμένο θέμα; Τι εννοώ με αυτό; Μπαίνει σε μια συνολική διαπραγμάτευση με την Τουρκία ή με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ή είναι ένα μεμονωμένο θέμα;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι. Όχι. Γιατί το μεταναστευτικό, κατ’ αρχήν είναι ένα ευρωπαϊκό θέμα. Δεν είναι ένα ελληνοτουρκικό θέμα για να μπει σε μια ελληνοτουρκική διαπραγμάτευση. Επίσης, υπάρχει μια πραγματικότητα, την οποία και η Ελλάδα και η κυβέρνηση Μητσοτάκη καταλαβαίνει σαφέστατα. Ότι η Τουρκία φιλοξενεί στο έδαφός της 4,5 – 5 εκατομμύρια ανθρώπους. Εκ των οποίων 3,5 εκατομμύρια είναι πρόσφυγες από τη Συρία. Έναντι αυτού και η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιλαμβάνονται ότι έχουν μια υποχρέωση βοήθειας, όχι ως προς την Τουρκία, αλλά προς την κοινωνία αυτών των ανθρώπων που ζει στην Τουρκία. Να τους εξασφαλίσει στοιχειώδεις όρους ζωής. Αυτό είναι η οικονομική βοήθεια, την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα υποστηρίζει να διατίθεται για τις ανάγκες αυτών των ανθρώπων. Από εκεί και πέρα, υπάρχει θέμα Δικαίου. Δεν μπορεί η Τουρκία να απειλεί ότι θα ανοίξει «κάνουλες», θα ανοίξει «βρύσες». Αυτά δεν έχουν καμία λογική. Αλλά αυτά είναι ευρωπαϊκά θέματα, κ. Πρετεντέρη.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Και επιμένουμε σε αυτό. Δηλαδή, δεν πάμε να κάνουμε μια αυτόνομη πολιτική για το θέμα το μεταναστευτικό. Θεωρούμε ότι είναι ευρωπαϊκό θέμα και εμείς είμαστε με την Ευρώπη.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εμείς είμαστε μια χώρα ευρωπαϊκή. Υπάρχουν ευρωπαϊκά σύνορα. Άλλωστε οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους, δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα. Κάπου αλλού θέλουν να πάνε. Εμείς απλώς είμαστε στη μέση.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Το μεταναστευτικό δεν το χρησιμοποιεί πια ο Erdogan; Αυτή είναι η αίσθηση που έχουμε όλοι μας.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Νομίζω ότι το χρησιμοποιεί. Άλλοτε περισσότερο, άλλοτε λιγότερο. Και σε αυτό, εγώ θεωρώ ότι θα μπορούσε να έχει καλύτερα αποτελέσματα. Εάν η Τουρκία, δηλαδή, βασιζόταν στο ιστορικό της, ότι φιλοξένησε με επιτυχία αυτούς τους ανθρώπους, με σοβαρότητα αυτά τα χρόνια και βασιζόταν πάνω σε αυτό το ιστορικό αντί να απειλεί, νομίζω ότι θα είχε μια πολύ καλύτερη αντιμετώπιση. Εμείς, όμως, επειδή επιλέγουμε πάντα να βλέπουμε τη μεγάλη εικόνα και να μη λειτουργούμε σαν Βαλκάνιοι τύποι που αρπάζονται από το παραμικρό, μένουμε στη μεγάλη εικόνα.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Θα θέλατε να γίνει μια διαπραγμάτευση, ενόψει ενός συνυποσχετικού για τη Χάγη; Είναι στο μυαλό σας; Το θέλει αυτή η κυβέρνηση; Άλλο εάν είναι εφικτό ή δεν είναι.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Πάντοτε έχουμε επιλέξει να υπάρχουν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας με την Τουρκία. Με την Τουρκία έχουμε μια σημαντική διαφορά. Την υφαλοκρηπίδα, η οποία ακριβώς λόγω της αλλαγής του Δικαίου της Θάλασσας μέσα στα χρόνια, έχει και μια διαφορά για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Μπορούμε να συζητήσουμε ευχαρίστως με την Τουρκία τις διαφορές μας. Να καθίσουμε να δούμε τι είναι αυτή η διαφορά, να καταγράψουμε. Εάν η Τουρκία αποφασίζει στη διαπραγμάτευση να εγείρει το θέμα του σπιτιού της προγιαγιάς μου στους Παξούς, το οποίο έχω κληρονομήσει, πρέπει να σας πω ότι δεν θα συμφωνήσω να πάμε στη Χάγη γι’ αυτό. Δεν βλέπω δηλαδή τι έχουμε να συζητήσουμε. Άρα, λοιπόν, εξαρτάται από το πώς η Τουρκία βλέπει αυτή την πορεία. Η Ελλάδα δεν είναι κλειστή στη συζήτηση. Προς Θεού. Ποτέ.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Έχουμε καμία εικόνα ότι βλέπει κάπως διαφορετικά η Τουρκία; Έχει διαφοροποιήσει την οπτική της; Εγώ βλέπω το αντίθετο, να πηγαίνει να μπατάρει πιο πολύ προς την άλλη πλευρά η Τουρκία.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μπορεί κανείς να το δει με δυο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι αυτός, ο οποίος λέτε, που είναι ο σωστός. Αν το κοιτάξεις σου δίνει μια πρώτη εικόνα μιας χώρας, η οποία πάει να διευρύνει τις διαφορές, να θέσει θέματα που δεν υπάρχουν, να δημιουργήσει φανταστικά μνημόνια για να συζητάμε και περί του μη υπαρκτού. Υπάρχει και μια άλλη σχολή, που λέει: «μήπως αυτό μπορώ να το δω σαν πρόλογο μιας προσπάθειας μεγιστοποίησης, ακριβώς για να δυσκολέψω τη θέση του συνομιλητή μου, αλλά που στην πραγματικότητα ο σκοπός μου είναι να βρω μια άκρη»;
Ελπίζω πάντα μέσα μου, επειδή πιστεύω βαθύτατα ότι μπορεί η Ελλάδα με την Τουρκία να βρει άκρη και αυτό είναι το κοινό μας συμφέρον και η κοινή μας μοίρα. Προσπαθώ να δω εάν πραγματικά υπάρχει και η δεύτερη άποψη. Και να διερευνήσω αυτή την πιθανότητα που θα είναι εξαιρετική και για τους δυο λαούς και για τις δυο κοινωνίες και για τις δυο κυβερνήσεις -έτσι για να είμαστε ειλικρινείς.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Τον Erdogan πώς τον είδατε στην κατ΄ ιδίαν συνάντηση; Με τους συνεργάτες σας;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ δεν τον έχω δει κατ’ ιδίαν τον Πρόεδρο Ερντογάν.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Εννοώ με ….

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ο Πρόεδρος Erdogan στην διαπροσωπική επαφή είναι ένας συμπαθής άνθρωπος. Έχει αυτό το ανοιχτόκαρδο του ανατολίτη το οποίο το έχουμε και εμείς σε μεγάλο βαθμό. Της ανοιχτής καρδιάς ενός ανθρώπου, δεν είναι σφικτός. Από την άλλη, βέβαια, πολλές φορές εκφράζει σκέψεις και πράγματα τα οποία δεν είναι συμβατά με τον τρόπο που εμείς βλέπουμε την πραγματικότητα. Και αυτό δεν σας κρύβω ότι με στενοχωρεί.
Θα σας πω ένα παράδειγμα. Όταν ο κ. Μητσοτάκης την τελευταία φορά του είπε: «δείξε μου τα memoranda που υπέγραψες με τη Λιβύη», εγώ περίμενα θα του τα δώσει αμέσως. Μα, αμέσως. Δηλαδή τι σημασία είχε; Την άλλη μέρα τα είχαμε έτσι κι αλλιώς. Δεν του τα έδωσε. Είχε έννοια αυτό τώρα;

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Δείχνει μια χειρονομία. Συνεπώς για να συνοψίσω εν μέρει, εσείς θεωρείτε ότι παρά τα όσα ενδεχομένως να μπορεί να προκύψει μια δίοδος επικοινωνίας με την Τουρκία;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Οφείλω να το ελπίζω. Και οφείλω και να το επιδιώκω και οφείλω να μην κλείσω ποτέ τις πόρτες. Όμως, πολλές φορές η Τουρκία δεν κάνει τη ζωή μας εύκολη. Θέλω να σας είμαι και ειλικρινής.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Αυτό είναι αλήθεια. Ήταν ο κ. Νίκος Δένδιας, Υπουργός Εξωτερικών. Τον ευχαριστούμε πάρα πολύ για όσα μας είπε.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ευχαριστώ πολύ.

Γ. ΠΡΕΤΕΝΤΕΡΗΣ: Καλημέρα, κ. Υπουργέ. Σας ευχαριστώ πολύ.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κι εγώ. Γεια σας.