ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Έχουμε τη χαρά και την τιμή να φιλοξενούμε τον κ. Νίκο Δένδια, τον Υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος χτες ήταν το πρόσωπο της ημέρας ουσιαστικά. Κύριε Υπουργέ, έλεγε χτες ο Αντώνης Αντζολέτος όταν ενημερώσαμε, στην αίθουσα σύνταξης, για την επίσκεψή σας, είπαμε ότι μας συνέδεσε με Κάιρο το Υπουργείο Εξωτερικών, δε γνωρίζαμε ότι πάτε να υπογράψετε. Θέλω να μας εξηγήσετε παρακαλώ τί κατάφερε η ελληνική πλευρά, ποια είναι η σημασία της χθεσινής συμφωνίας για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να σας πω την αλήθεια, ούτε εγώ γνώριζα ότι πηγαίνω για να υπογράψω. Πήγαινα με την ελπίδα να κλείσουμε τις μικρές διαφορές που έμειναν, όταν έγινε φανερό, το ίδιο πρωί, γύρω στις 10 η ώρα, που είχα την τελευταία μου προ αναχώρησης συνομιλία με το φίλο μου τον κ. Shoukry, ότι πλέον οι όποιες διαφορές μας είναι απολύτως γεφυρώσιμες.
Για την αξία που θα μπορούσε να έχει το ρεπορτάζ σας, να σας πω ότι υπήρξαν τέσσερις συνομιλίες με τον κ. Shoukry την προηγούμενη ημέρα, μακρές τηλεφωνικές συνομιλίες, η τελευταία ήταν στη μία παρά τέταρτο το βράδυ. Και επίσης, δικαιούμαι να πω παρ’ ότι το Μέγαρο Μαξίμου κανονικά έχει την αρμοδιότητα γι’ αυτό, ότι υπήρξε και σύσκεψη με τον Πρωθυπουργό, τον κ. Μητσοτάκη στις 18.30. Άρα, ήταν κατάληξη μιας μακράς διαδικασίας, η οποία μάλιστα, το τελευταίο διάστημα έγινε ιδιαιτέρως έντονη. Θεωρώ ότι πρόκειται για μια πολύ μεγάλη ελληνική επιτυχία.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το πρώτο και βασικό ερώτημα που προκύπτει, κ. Δένδια, είναι το γιατί επελέγη η τμηματική οριοθέτηση.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας απαντήσω: Διότι, σε αυτή τη συγκυρία, αυτό εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον. Θεωρώ ότι αυτό απολύτως υπηρετεί το τί η χώρα μας πρέπει να επιδιώξει, δεδομένων των συνθηκών στην περιοχή, δεδομένων των άλλων κρατών. Και αναφέρομαι στην Κύπρο και στην πιθανότητα να προβούμε στο μέλλον και σε οριοθέτηση με την Κύπρο, στην ανάγκη να μείνει τμήμα αυτών εκτός της οριοθέτησης, ένα τμήμα της Ρόδου π.χ.
Θα με συγχωρήσετε, να σας πω το εξής: Αυτή είναι μια συμφωνία η οποία είναι προϊόν πολλής προεργασίας: γνώμης ειδικών από το εξωτερικό, της Ειδικής Νομικής Υπηρεσίας. Είναι μια συμφωνία, η οποία έχει ένα σενάριο συνέχισης με την Αίγυπτο για επιπλέον οριοθέτηση, πρόβλεψη για -κάποια στιγμή- μελλοντικές διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη και επίσης, πρόβλεψη για άλλες χώρες. Αναφέρομαι στην Κύπρο και, εάν κάποια στιγμή το επιθυμήσει, εάν κάποια στιγμή συμβεί αυτό -δεν το βλέπω βέβαια να είναι πολύ κοντινό, ιδίως αν κρίνω από τις αντιδράσεις τους- και με την Τουρκία. Είναι, λοιπόν, μια συμφωνία, η οποία χρειάζεται μια πολύπλοκη επιστημονική ανάγνωση. Είναι, όμως, μια συμφωνία, η οποία πλήρως εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον. Και κατά τούτο, θα μου επιτρέψετε να πω, ότι ορθώς ο Πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μίλησε για μια εθνική επιτυχία. Νομίζω έτσι, όμως, την αντιμετώπισε και το σύνολο της ελληνική κοινωνίας, η συντριπτική πλειοψηφία και η συντριπτική πλειοψηφία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και νομίζω στην πραγματικότητα και σχεδόν το σύνολο των κομμάτων. Δεν αναφέρομαι σε κόμματα, τα οποία εκφράζουν απόψεις περιθωριακές και εν πάση περιπτώσει, γνωστής αντίληψης.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Αυτό που θέλω να σας ρωτήσω, κ. Υπουργέ, είναι κάποια πιο συγκεκριμένα στοιχεία σε σχέση με τη συμφωνία, γιατί ρωτούν και την αντιπολίτευση. Δηλαδή, ποια είναι η επήρεια των νησιών; Κρήτη και Ρόδος…

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η αντιπολίτευση θα λάβει πλήρη γνώση, θα πάρει πλήρη φάκελο. Και η μείζων και η ελάσσων αντιπολίτευση και τα κόμματα. Εμείς δεν έχουμε κρυφή διπλωματία. Βεβαίως, αυτό δε σημαίνει πως ό,τι κάνουμε το βγάζουμε αμέσως στα μανταλάκια. Να είναι σαφές αυτό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Θα κάνετε Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής για να δώσετε τη συμφωνία;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Τον φάκελο με τα έγγραφα θα τον αποστείλω στα κόμματα και μετά θα συναντηθώ με τους εκπροσώπους των κομμάτων, με τους οποίους διατηρώ μια προσωπική σχέση. Άλλωστε, κατά διαστήματα, και το ξέρετε κι εσείς και το ξέρουν κι οι ίδιοι, τους ενημερώνω. Επί του τρόπου δε διαπραγμάτευσης αυτής της συμφωνίας, υπήρχε κι ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών από τον Πρωθυπουργό, τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η αντίληψη της χώρας ήταν γνωστή σε όλους τους παράγοντες του πολιτικού σκηνικού της χώρας. Και ορθά εγένετο αυτό, διότι κανείς δε διεκδικεί την απόλυτη αλήθεια. Επίσης, έχω απόλυτη γνώση του φακέλου των διαπραγματεύσεων των προηγούμενων γύρων. Δεν πρόκειται αυτό να το πω δημοσίως, αλλά ξέρω πολύ τί υποστήριζαν τα κόμματα, τί ήθελαν -ιδίως στα κόμματα που κυβέρνησαν αναφέρομαι- διαχρονικά, ποια ήταν η αντίληψή τους, εκπεφρασμένη στα πρακτικά, τί επεδίωξαν. Η συμφωνία αυτή, λοιπόν, στην οποία καταλήξαμε, είναι μια συμφέρουσα εθνική συμφωνία. Μια μεγάλη εθνική επιτυχία, η οποία ανταποκρίνεται στις προσπάθειες της ελληνικής διπλωματίας, για περίπου 17 χρόνια. Κατά τούτο, νομίζω, ότι είναι μια ευτυχής στιγμή.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σε σχέση με την επήρεια λοιπόν, στην οποία αναφέρθηκε πριν και ο κ. Κατρούγκαλος, που ήταν εδώ μαζί μας, τί περιλαμβάνει;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Η «επήρεια» είναι μια λέξη η οποία έρχεται, επανέρχεται. Νομίζω ότι αν ρωτήσουμε τους περισσότερους ανθρώπους, δύσκολα θα ορίσουν και τί ακριβώς εννοούν μ’ αυτό. Η συμφωνία αυτή αποδίδει θαλάσσιες εκτάσεις 45 – 55% και είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο. Είναι μια συμφωνία δίκαιη. Και αυτό είναι το σημαντικό. Και είναι μια συμφωνία νόμιμη. Και αυτό είναι το σημαντικό. Και είναι μια συμφωνία που καταδεικνύει με τον πιο προφανή τρόπο στη διεθνή κοινότητα, πόσο παράνομο, εξωπραγματικό, εκτός Διεθνούς Δικαίου, εκτός Δικαίου της Θάλασσας ήταν το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, μιας και αναφέρεστε στο τουρκολιβυκό Μνημόνιο, πλέον τα δεδομένα έχουν ως εξής: τουρκολιβυκό Μνημόνιο, και υπάρχει η συμφωνία οριοθέτησης μεταξύ Αθήνας και Καΐρου. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: μήπως βρισκόμαστε μπροστά σε μια προσφυγή στη διεθνή διαιτησία πλέον; Μήπως αυτή ήταν η επιδίωξη της ελληνικής πλευράς;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ξέρετε, εμείς ευθέως έχουμε δηλώσει ότι είμαστε έτοιμοι να υπερασπίσουμε τις θέσεις μας μετά από ένα προκαταρτικό διάλογο σε οποιοδήποτε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο, όπως το Δικαστήριο της Χάγης. Γιατί; Γιατί έχουμε δίκιο. Άρα δεν φοβόμαστε να υπερασπίσουμε τις απόψεις μας. Εδώ, όμως, θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι, είναι δύσκολο να αντιπαραβάλεις μια νόμιμη υπαρκτή, πραγματική σοβαρή συμφωνία, με ένα ανύπαρκτο νομικό κατασκεύασμα, το οποίο δημιουργήθηκε υπό το κράτος πίεσης απέναντι στη Διοίκηση της Τρίπολης από την Τουρκία. Μπορεί η Τουρκία να ισχυρίζεται ότι η συμφωνία που έχει με την Τρίπολη είναι πραγματική συμφωνία, αλλά αυτό δεν αντέχει σε καμία κριτική. Δεν υπάρχει καμία χώρα, ούτε καμία αρχή του Διεθνούς Δικαίου, η οποία να υποστηρίζει αυτό το οποίο η Τουρκία λέει. Η Τουρκία εδώ είναι η απόλυτη μειοψηφία του ενός.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Επειδή αναφερθήκατε στην Τουρκία και είναι, κ. Υπουργέ, το μεγάλο ζητούμενο, η επήρεια που προκύπτει από την Κρήτη και τη Ρόδο από αυτή τη συγκεκριμένη ΑΟΖ, αποτελεί προηγούμενο …

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με συγχωρείτε, πως ορίζετε την επήρεια; Γιατί συνεχίζετε να μου το επαναφέρετε σαν ερώτηση.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γιατί σας ρώτησα και πριν και ήθελα μια απάντηση, γι’ αυτό.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σωστά. Ναι, αλλά αν έχετε την καλοσύνη, διευκρινίστε μου τι εννοείτε εσείς με την έννοια επήρεια, για να σας απαντήσω ευχαρίστως.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γιατί, υπάρχουν κάποιες πληροφορίες που μιλάνε για παράδειγμα για 88% επήρεια και θα ήθελα κάποια πιο συγκεκριμένα στοιχεία.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ποιου πράγματος; 88 ή 99 ή πλήρως; Ποιου πράγματος; Πώς ορίζεται η επήρεια;

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εγώ, ήθελα να σας ρωτήσω αν αυτό αποτελεί προηγούμενο για πιθανή διαπραγμάτευση με την Τουρκία.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κατ’ αρχήν, αυτή η συμφωνία δεν αποτελεί προηγούμενο για καμία άλλη συμφωνία, να είμαστε ξεκάθαροι σε αυτό. Εάν με ρωτάτε, τώρα, αν η Ελλάδα είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με την Τουρκία, αυτό το έχει πει ο Πρωθυπουργός επανειλημμένα. Αλλά πώς; Υπό όρους Διεθνούς Δικαίου. Και το Διεθνές Δίκαιο έχει ληφθεί υπόψη γι’ αυτή τη συμφωνία. Κατά συνέπεια, εάν η Τουρκία επιθυμεί υπό τους ίδιους όρους που έγινε αυτή η συμφωνία να συζητήσει μαζί μας, πολύ ευχαρίστως.
Το ίδιο της είπαμε και όταν συμφωνήσαμε με την Ιταλία. Αλλά, βλέπετε τη λυσσώδη αντίδραση της Τουρκίας. Όσοι –που είναι ελάχιστοι- ισχυρίζονται ότι αυτή η συμφωνία δίνει δικαιώματα στην Τουρκία, νομίζω ότι καταλαβαίνουν ότι αν αυτό ήταν αλήθεια, η Τουρκία δεν θα αντιδρούσε έτσι. Θα ήταν πανευτυχής. Θα μας έστελνε συγχαρητήρια και θα έλεγε «ελάτε να διαπραγματευτείτε και εσείς μαζί μας όπως διαπραγματευτήκατε με την Αίγυπτο». Αντ’ αυτού, η Τουρκία αντέδρασε λυσσωδώς.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, έχετε μήπως πληροφόρηση, ακριβώς επειδή η Τουρκία έχει αντιδράσει έντονα και χαρακτηρίζει άκυρη αυτή τη συμφωνία…

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Άκυρη;

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλό κι αυτό!

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ναι, αυτό έχει πει το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών. Έχετε πληροφόρηση ότι η Τουρκία θα αποχωρήσει από τις διερευνητικές, από τις επαφές;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Γνωρίζω ότι, ενώ υπήρχε μια αρχική κατανόηση μεταξύ μας για έναρξη διερευνητικών, η Τουρκία αποσύρθηκε από αυτή την κατανόηση. Διατυπώνω την ελπίδα αυτό να είναι μια προσωρινή απόφαση, υπό το κράτος ανεξήγητου θυμού. Και γιατί λέω ανεξήγητου; Διότι η Ελλάδα προέβη σε μια απολύτως νόμιμη ενέργεια.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα μας λέτε ότι είναι στον αέρα οι διερευνητικές επαφές αυτή τη στιγμή.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Λέω, αυτό που έλεγα πάντοτε. Ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη για διάλογο με την Τουρκία. Για ποιο θέμα; Για το μοναδικό υπαρκτό θέμα, που είναι η υφαλοκρηπίδα και οι πάνω από την υφαλοκρηπίδα θαλάσσιες Ζώνες. Το αν η Τουρκία, υπό το κράτος ανεξήγητης οργής για το ότι η Ελλάδα συμφώνησε με μια άλλη γειτονική χώρα επί τη βάση του Διεθνούς Δικαίου, αποφάσισε να σταματήσει αυτή την κατανόηση, να ξεκινήσουν κάποια στιγμή οι διερευνητικές, ο 61ος γύρος των διερευνητικών, εμένα με αφήνει έκπληκτο. Πιστεύω, όμως, πιστεύω εδραία, ότι η Τουρκία θα επανέλθει στη λογική και θα επανέλθει πάλι σε μια διαδικασία επανέναρξης των συζητήσεων. Αυτή, ήταν πάντοτε η ελληνική θέση και νομίζω ότι αυτό είναι και το συμφέρον της Τουρκίας και αυτό είναι και το συμφέρον της τουρκικής κοινωνίας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τώρα το επόμενο βήμα, κ. Υπουργέ, είναι η επικύρωση από τα Κοινοβούλια.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Γιατί, είχαμε και το κακό προηγούμενο πριν από χρόνια με την Αλβανία, αν θυμάστε καλά.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δυστυχώς.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και το ερώτημα, επίσης, να συμπληρώσω, αν μου επιτρέπετε, αν και η Αίγυπτος θα βιαστεί να επικυρώσει, όπως και η ελληνική πλευρά.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Αίγυπτος είναι σε μια περίεργη φάση, διότι έχει εκλογές, αυτό το Σαββατοκύριακο για τη Γερουσία. Έχω την αίσθηση ότι, η Αίγυπτος θα χρειαστεί κάποιο δίμηνο, γιατί συζητήσαμε με τον κ. Shoukry αυτό το θέμα. Και, το Ελληνικό Κοινοβούλιο… θα παρακαλέσω τον Πρόεδρο της Βουλής, τον κ. Τασούλα, να δώσει προτεραιότητα στη συμφωνία αυτή, όπως και στη συμφωνία με την Ιταλία. Η διαφορά, βεβαίως, είναι ότι στην Ιταλία χρειάζεται ένα πρωτόκολλο των τεχνικών Επιτροπών, για κάποια θέματα προκηρύξεων οικοπέδων που είχαμε κάνει εμείς τα προηγούμενα χρόνια, το οποίο όμως είναι λελυμένο, αλλά χρειάζεται να το διαπιστώσουν και οι Ιταλοί.
Έχετε απόλυτο δίκιο, όμως, πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην ψήφιση και των δύο αυτών συμφωνιών. Όμως, οφείλω να σας πω ότι δεν είμαι εγώ αυτός που καθορίζει το πρόγραμμα του Κοινοβουλίου. Αυτό θα ήταν εισπήδηση, αν το ανακοίνωνα εγώ ως δική μου απόφαση.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Και μετά να αναρτηθεί στα Ηνωμένα Έθνη, το επόμενο βήμα.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μετά θα σταλεί να κατατεθεί, μάλιστα, στα Ηνωμένα Έθνη. Ακριβώς αυτό θα γίνει.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, με δεδομένο το ότι υπήρξε μια κλιμάκωση τις προηγούμενες εβδομάδες με την Τουρκία και με δεδομένο ότι υπήρξε και μια γερμανική παρέμβαση για αποκλιμάκωση, και οι δυο πλευρές, η Ελλάδα και η Τουρκία, είχαν συμφωνήσει να συνεχίσουν τις διερευνητικές επαφές, θεωρείτε ότι μπορεί αυτή η πρωτοβουλία, η υπογραφή, να δυναμιτίσει το κλίμα πλέον;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ, δεν μπορώ να μιλήσω για την Τουρκία. Η τουρκική ηγεσία θα μιλήσει για τη χώρα της. Εγώ, αυτό που έχω να πω είναι ότι, δεν αντιλαμβάνομαι πώς μια νόμιμη συμφωνία, μια συμφωνία η οποία συμβάλλει στη σταθερότητα και στην ασφάλεια στην περιοχή, μια συμφωνία που μπορεί να είναι υπόδειγμα, μπορεί να δημιουργήσει τέτοιες αντιδράσεις σαν αυτές που είδαμε. Νομίζω ότι είναι υπό το κράτος έκπληξης της τουρκικής πλευράς οι αντιδράσεις αυτές. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί. Και ξαναλέω: εάν η Τουρκία θελήσει να έρθει να συζητήσει μαζί μας υπό τους ίδιους όρους που γίνεται αυτή η συμφωνία, υπό τους ίδιους όρους που έγινε η συμφωνία με την Ιταλία, είναι καλοδεχούμενη. Εμείς, δεν θέλουμε μια Τουρκία παρία. Θέλουμε μια Τουρκία παρούσα, ως παράγοντας σταθεροποίησης στην περιοχή μας, όπως και άλλες χώρες. Η Τουρκία επιλέγει τον ρόλο του ταραχοποιού και το αποδεικνύει δυστυχώς, με διάφορες αψυχολόγητες ενέργειες, όπως το λεξιλόγιο και οι ανακοινώσεις που εκδίδει εναντίον μας, εναντίον της Αιγύπτου μετά τη συμφωνία αυτή, χτες. Όμως, θα της έλεγα καλύτερα ότι θα ήταν φρόνιμο να διαβάσει, παραδείγματος χάριν, γιατί δεν χρειάζεται να ακούσει εμάς ή τους Αιγύπτιους την ανακοίνωση του State Department. Θα ήθελα να σας πω, δε, ότι την ώρα που συζητούσα με τον κ. Shoukry, παρεμπιπτόντως τηλεφώνησε και ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ήταν η επόμενη ερώτηση, αν ήταν ενήμερη ουσιαστικά και η πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γερμανίας.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι ερώτηση, την οποία αναμένω. Και προς τη γερμανική πλευρά, στην Καγκελαρία, είχε υπάρξει ενημέρωση ότι εμείς διαπραγματευόμαστε με τους Αιγύπτιους. Όσον αφορά την αμερικανική πλευρά, δεν φαντάζομαι ότι ο κ. Pompeo πήρε τη στιγμή που ήμουν με τον κ. Shoukry κατά τύχη, δηλαδή έψαχνε τον κατάλογό του και έλεγε «σε ποιον να τηλεφωνήσω τώρα… σε ποιον να τηλεφωνήσω….; Ας πάρω αυτούς τους δυο, που είναι εκεί»!

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Άρα, προφανώς είχαν κάποια ενημέρωση και προφανώς μιλήσατε.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι, δεν μίλησα εγώ με τον κ. Pompeo, διότι εγώ ήμουν φιλοξενούμενος. Οικοδεσπότης ήταν ο κ. Shoukry, αυτός έκανε την ενημέρωση. Αλλά, η ανακοίνωση του State Department την επόμενη μέρα, νομίζω καλύπτει όλα αυτά τα οποία με ρωτάτε, στο βαθμό που εγώ μπορώ να απαντήσω.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, η μερική οριοθέτηση που αφήνει έξω το Καστελόριζο, πιστεύετε πως δυσκολεύει την προοπτική οριοθέτησης με την Κύπρο αργότερα;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καθόλου. Κατ’ αρχήν συγχωρήστε με, αλλά δυστυχώς εγώ δεν είμαι καθηγητής του Δικαίου της Θάλασσας. Έχω, όμως, διαβάσει αρκετά τον τελευταίο χρόνο και έχω μάθει αρκετά. Η μερική, δεν αφήνει έξω κάτι. Η μερική επιλύει ένα πρόβλημα σε μια περιοχή και συνεχίζεται η συζήτηση για να ολοκληρωθεί στο μέλλον. Αυτό συμβαίνει. Έχουμε προς χρήση, όχι μόνο το Καστελόριζο, αλλά ένα κομμάτι των ακτών της Ρόδου. Μιλώ, όσον αφορά στα ανατολικά μας, και όχι μόνο το Καστελόριζο, αλλά και όλες τις ακτές, το σύνολο των ακτών του συμπλέγματος του Καστελορίζου, δηλαδή και της Μεγίστης και της Στρογγύλης και τα λοιπά. Αυτές είναι στοιχεία προς «εκμετάλλευση», για τη συνέχιση της διαπραγμάτευσης και με την Αίγυπτο και, βεβαίως, και με άλλες χώρες της περιοχής, με την Κύπρο σε προεξάρχουσα θέση.
Και, από την άλλη, έχουμε αφήσει σχεδόν όλες τις ακτές της Κρήτης. Ένα πολύ μικρό κομμάτι των ακτών της Κρήτης ελήφθη υπόψη γι’ αυτή την συμφωνία, ώστε κάποια στιγμή που θα το επιτρέψουν οι συνθήκες, όταν θα υπάρξει μια νόμιμη κυβέρνηση στη Λιβύη, η οποία θα εκπροσωπεί την κοινωνία και τον λαό αυτής της χώρας, να λύσουμε και το θέμα με τη Λιβύη, το οποίο δεν λύσαμε το ’09 και το ’10 σε εκείνους τους γύρους των διαπραγματεύσεων. Έχουμε αφήσει όλα τα στοιχεία, τα οποία μας επιτρέπουν την αισιοδοξία ότι, το εξαιρετικό παράδειγμα που δώσαμε, τόσο με την Ιταλία όσο και με την Αίγυπτο, μπορούμε να το συνεχίσουμε και στα ανατολικά μας και στα δυτικά μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με δεδομένο αυτό ακριβώς, ότι έχουμε κλείσει συμφωνία με την Ιταλία και με την Αίγυπτο, μήπως παίρνει σειρά και η Αλβανία από την άλλη πλευρά, για να κλείσει ουσιαστικά κι ένας κύκλος;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εκεί ξέρετε, είναι λίγο βεβαρημένο, διότι οι Αλβανοί πρώτα συμφώνησαν, μετά προσέφυγαν στο Συνταγματικό τους Δικαστήριο. Υπάρχουν κάποια νομικά θέματα εσωτερικά, δικά τους: η πληρεξουσιότητα του Προέδρου σε σχέση με την κυβέρνηση, που ίσως δεν είναι έτοιμος να τη δώσει. Όμως, είναι ένα θέμα, το οποίο η ελληνική εξωτερική πολιτική θα το χειριστεί, δεν το συζητώ.
Η Αλβανία είναι μια γειτονική χώρα, μια χώρα με την οποία η Ελλάδα επιθυμεί να έχει φιλικές σχέσεις κι επιθυμεί να λύσει όλα τα προβλήματά της. Ένα από αυτά τα προβλήματα, είναι και αυτό. Βεβαίως, υπάρχουν άλλα ζητήματα: το θέμα της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της ελληνικής μειονότητας, που θα επιλυθούν στο πλαίσιο της ενταξιακής πορείας της Αλβανίας, διότι αυτό είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Δεν το λέμε ως Ελλάδα, το λέμε ως ευρωπαϊκή χώρα και αυτή είναι η φιλική μας συμβουλή σε όλες τις χώρες που ξεκινούν αυτό το μεγάλο ταξίδι προς την οικογένειά μας, την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι κυρίαρχο ζήτημα και, υπό αυτή την έννοια, πρέπει να βλέπουν και την ελληνική μειονότητα στην Αλβανία σαν έναν παράγοντα για την ανάπτυξη της χώρας, μια γέφυρα φιλίας ανάμεσα στην Αλβανία και στην Ελλάδα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ένα ερώτημα για το οποίο σας εγκαλούν και από την αξιωματική αντιπολίτευση..

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Με εγκαλούν; Βαριά κουβέντα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το αναφέρουν συνέχεια. Κι εχθές στην ανακοίνωση που έβγαλαν, έλεγαν ότι πρέπει ν’ αυξήσουμε τα χωρικά μας ύδατα από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχω βρει προεργασία στο Υπουργείο. Όπως σας είπα, έχω όλα τα πρακτικά όλων των προηγούμενων συναντήσεων. Ξέρετε, κανείς δεν ξεκινάει, δεν υπάρχει παρθενογένεση, κάθε κράτος είναι μια μακρά συνέχεια. Και οφείλεις να σέβεσαι την παράδοση την οποία χειρίζεσαι. Έχω βρει προεργασία για την επέκταση των χωρικών υδάτων, και είναι κάτι το οποίο η κυβέρνηση το αντιμετωπίζει. Θέλει μια προεργασία, δηλαδή κλείσιμο κόλπων κτλ., αλλά είναι κάτι το οποίο η κυβέρνηση το αντιμετωπίζει έγκαιρα και θα ενημερώσω και τους συναδέλφους των κομμάτων και θα προβούμε στις ανάλογες ενέργειες.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στην περίπτωση αυτή που κλείναμε μόνο στο Ιόνιο, μήπως θα δημιουργούσαμε ένα αρνητικό προηγούμενο στο Αιγαίο, εάν η Ελλάδα προχωρούσε στην αύξηση των χωρικών υδάτων από τα 6 στα 12 μόνο στο Ιόνιο;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μπορούμε να το δούμε μ’ έναν πιο θετικό τρόπο, ότι η Ελλάδα προβαίνει σε επέκταση των χωρικών υδάτων, εκεί που έχει κλείσει τα ζητήματα χαρακτηρισμού των θαλασσίων ζωνών.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με τις γειτονικές χώρες ουσιαστικά.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα. Υπάρχουν απόψεις για όλα τα θέματα, σέβομαι όλες τις απόψεις. Σας ξαναλέω ότι έχουμε πάρα πολύ μεγάλη διεθνή εμπειρία, την οποία έχουμε αποκτήσει μέσω των συμβούλων μας. Συζητάμε με τα κόμματα, αυτά είναι εθνικά θέματα, κανείς δεν έχει το μονοπώλιο της αλήθειας, αλίμονο. Και νομίζω ότι, μπορούμε και σ’ αυτό να έχουμε μια καινούργια εθνική προσέγγιση και μια καινούργια εθνική επιτυχία. Θέλω να είμαι ειλικρινής. Η χθεσινή συμφωνία, είναι μια συμφωνία της οποίας την πολιτική ευθύνη και την πολιτική αναδοχή την έχει η κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη. Αλλά, καταλήξαμε σε αυτήν, μετά από προσπάθειες πολλών ετών, πολλών ανθρώπων, πολλών Υπουργών, πολλών κυβερνήσεων. Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση Μητσοτάκη αισθάνεται την ασφάλεια να θεωρεί ότι εκπροσωπεί συνολικά μια αντίληψη του ελληνικού πολιτικού συστήματος, για το πώς διασφαλίζονται τα συμφέροντα της χώρας.
Και νομίζω, φάνηκε από τις ανακοινώσεις των κομμάτων αυτό, ακόμα και από τις αμήχανες ανακοινώσεις, όταν κάποιο κόμμα, ίσως για δικούς του λόγους, αισθάνθηκε την ανάγκη ν’ αφήσει κάποιους μικρούς τόνους διαφοροποίησης. Εγώ θεωρώ αυτή τη συμφωνία ως μια μεγάλη εθνική επιτυχία κι ένα μεγάλο εθνικό κεκτημένο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κύριε Υπουργέ, σε σχέση με την τουρκική προκλητικότητα την οποία είδαμε όλο το προηγούμενο διάστημα, στο τέλος του μήνα έρχεται κι ένα Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών. Κι εκεί αναμένεται να συζητηθεί το πακέτο κυρώσεων, το οποίο έχει ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από τον Ύπατο Εκπρόσωπο, τον κ. Borrell, να συμπληρώσει. Τί μπορεί να περιμένει η ελληνική πλευρά από αυτή τη λίστα, από αυτές τις κυρώσεις;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω. Είμαστε σε μια περίεργη περίοδο. Εμείς, αυτό το οποίο ζητήσαμε από τον Ύπατο Εκπρόσωπο, και αποφάσισε το Συμβούλιο και του έδωσε εντολή, είναι να προετοιμάσει μια λίστα κυρώσεων -όχι κατά προσώπων, σοβαρών κυρώσεων κατά της τουρκικής οικονομίας- την οποία να έχουμε στο συρτάρι, ώστε να έχει μια αίσθηση η Τουρκία τί έχει να κερδίσει και τί έχει να χάσει από την αντιπαράθεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Όχι για ν’ απειλήσουμε την Τουρκία, δεν απειλούμε κανέναν. Αλλά, κυρίως, για να δείξουμε στην Τουρκία πόσο συμφέρον είναι γι’ αυτή, να τηρήσει το Διεθνές Δίκαιο και να μετατραπεί σ’ έναν παράγοντα σταθερότητος στην περιοχή, πώς αυτό είναι το συμφέρον της τουρκικής κοινωνίας, του τουρκικού λαού, της τουρκικής ηγεσίας. Μάλιστα, θα έκανε πολύ πιο εύκολη τη δουλειά μας, αν η Τουρκία είχε συνεχίσει αυτή την έναρξη διαλόγου με την Ελλάδα, με την επάνοδο στις διερευνητικές συνομιλίες στο τέλος Αυγούστου. Δεν μας κάνει πιο εύκολη η Τουρκία τη ζωή μας με τις ανακοινώσεις της και με τον τρόπο που εργάζεται. Θα συνεχίσουμε, όμως, με τους Ευρωπαίους εταίρους μας να δουλεύουμε προς την κατεύθυνση της δημιουργίας αυτού του καταλόγου που -ξαναλέω- δεν είχε σκοπό την άμεση επιβολή του. Δεν είναι αυτό το κλίμα, αλλά πρέπει να είναι εκεί, ώστε η Τουρκία να έχει σαφή αίσθηση, τί σημαίνει η παραβίαση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εγώ αντεύχομαι πλήρως να χρειαστεί να επιβληθούν αυτές οι κυρώσεις. Εύχομαι η Τουρκία να είναι μια χώρα, η οποία ακμάζει, με την οποία να μπορούμε να συνεργαστούμε. Πάντοτε απλώνουμε χείρα φιλίας στην Τουρκία, αλλά επίσης, πάντοτε υπερασπίζουμε την κυριαρχία μας και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Απολύτως.
Αν μου επιτρέπετε μια τελική κατάληξη, θα ήθελα να παρακαλέσω συνολικά τα κόμματα της αντιπολίτευσης για μια υπεύθυνη στάση στα εθνικά ζητήματα. Βρισκόμαστε σε μια συγκυρία εξαιρετικά επικίνδυνη. Δεν έχει καμία έννοια, μα καμία απολύτως έννοια, για να πετύχει κανείς ένα ελάχιστο κομματικό όφελος -που πολλές φορές δεν το επιτυγχάνει κιόλας- να δημιουργεί αντιπαραθέσεις σε θέματα τα οποία, στην πραγματικότητα, εδραία ξέρει ότι υπηρετούν το εθνικό συμφέρον και το εθνικό μέλλον. Επίσης, θα ήθελα να παρακαλέσω, να μην παριστάνουμε δημοσίως ότι δεν γνωρίζουμε πράγματα τα οποία γνωρίζουμε. Δεν αναφέρομαι σε κάτι συγκεκριμένο, γενικά οφείλω να πω ότι η στάση των κομμάτων υπήρξε σοβαρή και υπεύθυνη.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ενδεχόμενο σύγκλησης Συμβουλίου Πολιτικών Αρχηγών υπάρχει, κ. Υπουργέ;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό, συγχωρήστε με, εκφεύγει των αρμοδιοτήτων μου, αφορά τον Πρωθυπουργό, τον κ. Μητσοτάκη, αλλά απ΄ την άλλη θα ήθελα να σας πω τη δική μου, προσωπική άποψη. Ο κ. Μητσοτάκης ενημέρωσε τους πολιτικούς αρχηγούς έναν-έναν εδώ και μια εβδομάδα. Και ξέρω πολύ καλά, δεν είχε λόγο ο Πρωθυπουργός να μου πει κάτι που δεν είναι ακριβές, ότι ενημέρωσε και για το ζήτημα αυτό τους πολιτικούς αρχηγούς. Και για το ζήτημα της αντιμετώπισης της κυβέρνησης και για την επιλογή της κυβέρνησης για μερική οριοθέτηση. Και το γιατί αυτό είναι συμφέρον της χώρας. Γιατί το επιδιώκουμε μ’ αυτό τον τρόπο; Δεν ασκούμε διπλωματία με την αίσθηση ότι δικαιούμαστε μόνοι να καθορίζουμε τις τύχες του Ελληνισμού. Ενημερώνουμε. Και δεχόμαστε και τις συμβουλές και τις υποδείξεις των υπολοίπων κομμάτων. Αλίμονό μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για να κλείσουμε, κ. Υπουργέ: πώς θ’ αντιδράσει η Ελλάδα αν ενδεχομένως η Τουρκία κατεβάσει γεωτρύπανο στα νότια της Κρήτης;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δε θέλω να μπω σε μια διαδικασία κινδυνολογίας και αντιπαράθεσης προς την Τουρκία, παρ’ ότι η Τουρκία με τον τρόπο που εκφράζεται πολλές φορές, ειλικρινά προκαλεί κάποιον να το κάνει. Και αναφέρομαι στις τελευταίες της ανακοινώσεις. Η Ελλάδα έχει μια υποχρέωση. Κάθε κυβέρνηση, διαχρονικά, από το Σύνταγμά της: Να υπερασπίσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Και δεν έχει και κανένα δικαίωμα εκπτώσεων επ’ αυτού. Καμία κυβέρνηση. Να είμαστε επ’ αυτού συνεννοημένοι. Άρα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όπως και κάθε ελληνική κυβέρνηση, θα κάνει αυτό το οποίο πρέπει να κάνει, για να υπερασπίσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της πατρίδας. Και νομίζω ότι σ’ αυτό θα έχει ομόθυμη τη στήριξη της ελληνικής κοινωνίας και του ελληνικού λαού. Δε θα υπάρξει επ’ αυτού, οποιοσδήποτε ο οποίος να συστήσει ή να υποδείξει κάτι το διαφορετικό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Σας ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτή τη συζήτηση.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ σας ευχαριστώ θερμά, να είστε καλά.