ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλό μεσημέρι σε όλες και σε όλους. Ευχαριστούμε πολύ που είστε σήμερα κοντά μας, που παρακολουθείτε διά ζώσης, αλλά και μέσω του live streaming, την πολύ ενδιαφέρουσα – είμαι σίγουρη – συζήτηση που θα ακολουθήσει. Δεν χρειάζονται συστάσεις. Θα τις κάνω όμως. Σήμερα έχω τη χαρά και την τιμή να συνομιλώ με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας και υποψήφιο Βουλευτή με τη Νέα Δημοκρατία στον Νότιο Τομέα, κύριο Νίκο Δένδια. Καλό μεσημέρι.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Γεια σας κυρία Τσαμούρη. Καλό μεσημέρι. Καλό μεσημέρι σε όλους.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Λοιπόν, είναι μία ακόμη χρονιά που λαμβάνετε μέρος στο Delphi Economic Forum με την ιδιότητα του Υπουργού Εξωτερικών. Αυτά τα τελευταία 4 χρόνια τι έχει καταφέρει η Ελλάδα στην εξωτερική πολιτική σε βαθμό που ενδεχομένως να ξεπέρασε και τις δικές σας προσδοκίες;
Ποια λάθη έγιναν; Που μείναμε στάσιμοι και που κατά τη γνώμη σας πρέπει να δώσει βάρος η επόμενη Κυβέρνηση όταν με το καλό εκλεγεί;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Νομίζω ότι αυτό που επιτεύχθηκε αυτά τα χρόνια – και νομίζω ότι είναι ένα συνολικό επίτευγμα της Κυβέρνησης – είναι να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο κατανοήσεων, αντιλήψεων, συμμαχιών, συμφωνιών που στην πραγματικότητα άλλαξαν το νομικό και πραγματικό πλαίσιο στην περιοχή μας.

Αναφέρομαι, καταρχάς, στις δύο Συμφωνίες για τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες. Mε την Ιταλία μετά από μισό αιώνα διαπραγματεύσεων, με την Αίγυπτο μετά από 35 χρόνια διαπραγματεύσεων, την, επί της αρχής, Συμφωνία με την Αλβανία, μετά από διάφορα κύματα, πάνω και κάτω στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Και, επίσης, τις Αμυντικές Συμφωνίες, τις δύο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Συμφωνία με τη Γαλλία, τη Συμφωνία με τα ΗΕΑ, τη Συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία, στη στρατηγική κατανόηση με την Αίγυπτο, στην εξαιρετική σχέση με το Ισραήλ.
Όλα αυτά νομίζω ότι δημιούργησαν, ξαναλέω, μία νέα πραγματικότητα. Αυτά είναι επιτεύγματα της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά, πρέπει να πω, και σε ένα σημαντικό βαθμό συνολικά του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Διότι εμείς στο παρελθόν είχαμε πάντα την τάση να διχαζόμαστε στα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Αυτά τα 4 χρόνια μπορεί να υπήρξαν διαφωνίες, αλλά υπήρξαν κατανοήσεις στις βασικές επιλογές. Και αν κοιτάξουμε στον βορρά, έχουμε επανέλθει στα Βαλκάνια. Νομίζω ότι παίζουμε έναν πολύ εποικοδομητικό ρόλο με τις ιστορικές μας σχέσεις, όπως με τη Σερβία, με τις σχέσεις που αναπτύσσουμε με τις άλλες χώρες, με τη Βόρεια Μακεδονία, με την Αλβανία, με το Μαυροβούνιο, με τη Βοσνία Ερζεγοβίνη.
Νομίζω ότι γενικά δεν θα επεκταθώ στο γεγονός ότι πήγαμε για πρώτη φορά στην πραγματικότητα σοβαρά στην ιστορία μας στην Υποσαχάρια Αφρική, πήγαμε στη Νότια Αμερική, πήγαμε στην Ινδία.
Η Ινδική Πολεμική Αεροπορία ήταν στην Αθήνα και έκανε ασκήσεις μαζί μας εδώ και λίγες μέρες. Είναι εδώ ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ. Αυτά δεν κάτι που ήταν συνηθισμένα στην καθημερινότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Άρα, νομίζω, για να χρησιμοποιήσω τον χριστιανικό όρο, καταθέτουμε στην ελληνική κοινωνία εν όψει της κρίσης της 21 Μαΐου μια καλή απολογία.
Τώρα τα λάθη μας. Προφανώς έχουμε κάνει λάθη, αλλά νομίζω ότι αυτό είναι καλύτερο να μας το πει κάποιος άλλος. Αν κρίνουμε εμείς και τα σωστά μας και τα λάθη μας, τότε νομίζω γινόμαστε λίγο υπερβολικοί.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Λοιπόν, επειδή εσείς φημίζεστε για τις ξεκάθαρες απαντήσεις σας, δεν υπεκφεύγετε και αν..

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλά μην το παρακάνουμε κιόλας προεκλογική περίοδο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Οφείλω να κάνω αυτόν τον πρόλογο για να εκμαιεύσω μία τέτοια απάντηση. Δεν υπεκφεύγετε, δεν στρογγυλεύετε τις απαντήσεις σας και θέλω να μου απαντήσετε ξεκάθαρα στο εξής: Τις τελευταίες ημέρες μιλάτε για αλλαγή στρατηγικής, για αλλαγή τακτικής διαπραγμάτευσης, ώστε κάποια στιγμή να καταφέρουμε να συνεννοηθούμε και με την Τουρκία, με τον τρόπο που συνεννοηθήκαμε με τις χώρες που προαναφέρατε. Τι εννοείτε με αυτό;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω, εγώ είμαι ένας από αυτούς που βαθιά πιστεύουν στη δυνατότητα να συνεννοηθούμε με την Τουρκία, να βρούμε λύση με την Τουρκία στη διαφορά μας. Και είμαι ιδιαίτερα, ιδιαίτερα χαρούμενος, διότι τελειώνω αυτή μου τη θητεία στο Υπουργείο Εξωτερικών με ένα πολύ καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ένα κλίμα, που πραγματικά αν το διατηρήσουμε μέχρι τις εκλογές και το παραδώσουμε στην επόμενη κυβέρνηση -εγώ πιστεύω ότι εμείς θα είμαστε η επόμενη κυβέρνηση, αλλά υπάρχει ο λαός που είναι ο τελικός κριτής μας- θα μπορέσει να δοθεί ένα παράθυρο ευκαιρίας.
Ένα παράθυρο ευκαιρίας, για να συζητήσουμε καθαρά, τίμια, ξάστερα τη διαφορά μας και, ειλικρινά πιστεύω, να τη λύσουμε. Δεν καταλαβαίνω γιατί μπορούμε να λύνουμε θέματα με την Αίγυπτο, με την Ιταλία, με την Αλβανία και δεν μπορούμε με τη γειτονική μας Τουρκία.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Διότι η Τουρκία δεν αποδέχεται την UNCLOS, άρα από τη στιγμή που δε συζητά βάσει της UNCLOS τι σας κάνει να αισιοδοξείτε;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Να σας πω τι με κάνει να αισιοδοξώ. Η Τουρκία δεν αποδέχεται την UNCLOS, αλλά η Τουρκία αποδέχεται ότι αυτό είναι το διεθνές δίκαιο.
Άρα, λοιπόν, αφού αποδέχεται ότι αυτό είναι το διεθνές δίκαιο, και αν βεβαίως η Τουρκία το θέλει, δεν είμαι εγώ αυτός που θα επιβάλλω στην Τουρκία τις απόψεις της. Εάν η Τουρκία λοιπόν θέλει επί τη βάσει αυτού του διεθνούς δικαίου να συζητήσουμε, τότε νομίζω ότι πάντοτε υπάρχουν δυνατότητες για λύσεις, πάντοτε υπάρχουν δυνατότητες για συγκλίσεις.
Πιστεύω πάρα πολύ, όμως, ότι για να υπάρξει λύση πρέπει να υπάρξει το κατάλληλο κλίμα. Συγκλίσεις επιτυγχάνονται όταν το ευρύτερο πλαίσιο ενθαρρύνει τις συγκλίσεις και δεν επιτυγχάνονται όταν το ευρύτερο πλαίσιο δημιουργεί εχθρική ατμόσφαιρα, γίνονται δηλώσεις, αμφισβητήσεις, απειλές. Αυτά δε βοηθούν.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Στο πλαίσιο αυτής της διαφορετικής στρατηγικής που έχετε πει ότι θα συμπεριλάβετε και στην επιστολή που θα αφήσετε στον Πρωθυπουργό και στον αντικαταστάτη σας, όπως έχετε πει, περιλαμβάνονται και τα κλιμακωτά χωρικά ύδατα στο Αιγαίο; Θα μπορούσε να ήταν μια λύση;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα είπαμε να απαντάμε καθαρά, αλλά όχι κι έτσι. Δεν υπάρχει πιθανότητα να μπω στον δημόσιο διάλογο, αλλά ειλικρινά πιστεύω ότι στον τρόπο διαπραγμάτευσης με την Τουρκία, μετά από 63 γύρους διερευνητικών συνομιλιών, πρέπει να υπάρξουν κάποιες αλλαγές. Διότι αυτές οι αλλαγές θα διευκολύνουν το να φτάσουμε γρηγορότερα, εάν αυτό είναι δυνατόν, σε κατανοήσεις.Αυτό, βεβαίως, όμως έχω υποχρέωση, πραγματικά έχω υποχρέωση, να το παραθέσω ως παρακαταθήκη και ως συμβουλή και στον Πρωθυπουργό – πιστεύω ότι θα είναι ο ίδιος Πρωθυπουργός – και στον επόμενο Υπουργό Εξωτερικών, όταν και εάν αυτό χρειαστεί.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Δεν θα μπω στον πειρασμό να το ανοίξω αυτό το θέμα γιατί είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για εξωτερική πολιτική. Αν μας φτάσει ο χρόνος θα το κάνω όμως.
Εμείς, κύριε Υπουργέ, μιλάμε για την εξής μια διαφορά, τον καθορισμό των θαλάσσιων οικονομικών μας ζωνών. Το ξεκαθάρισε και εχθές ο Πρωθυπουργός από εδώ, από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Όμως τις τελευταίες ώρες και μέρες, παρά το καλό κλίμα στο οποίο και εσείς αναφερθήκατε, βλέπουμε τον ομόλογό σας και φίλο σας, Mevlüt Çavuşoğlu, να αμφισβητεί ευθέως την ελληνική κυριαρχία των νησιών.
Είδαμε και το σποτ του ΑΚΡ να βαφτίζει τουρκικά εδάφη τη δυτική Θράκη και τα μισά νησιά του ανατολικού και βόρειου Αιγαίου. Άρα;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω, θέλω να σας είμαι ειλικρινής. Δεν τα παίρνω αυτά της μετρητοίς. Το ΑΚΡ και ο Mevlüt και ο Πρόεδρος Erdoğan έχουν μια πολύ δύσκολη προεκλογική εκστρατεία μπροστά τους. Και το πως οργανώνει το κόμμα του παρουσιάσεις και πως τυπώνει κομματικούς χάρτες, και πως τους διανέμει, ειλικρινά, θα μου επιτρέψετε να πω καθαρά, εγώ δεν θα το πάρω στα σοβαρά.

Δεν πρόκειται δηλαδή να επαναφέρω, καθόσον με αφορά, το κλίμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων στο προ των σεισμών σημείο επειδή κάποιος αξιωματούχος του ΑΚΡ ανοήτως τύπωσε το χάρτη που τύπωσε. Δεν θα το κάνω αυτό το πράγμα.
Θα δώσω την ευκαιρία στην τουρκική κοινωνία να εκφράσει την άποψή της με τις εκλογές και αμέσως μετά τις εκλογές, πλέον, χωρίς την πίεση μιας προεκλογικής πιεσμένης εκστρατείας, να εκφράσει η νέα τουρκική κυβέρνηση την άποψή της προς την Ελλάδα.
Αφήνω, θέλω να αφήσω – αν θέλετε θεωρώ ότι έχω καθήκον στο βαθμό που με αφορά να αφήσω – το παράθυρο ευκαιρίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ανοιχτό.

Και να μην βρω, θα ήταν εύκολο και για εμένα κυρία Τσαμούρη, να αρπαχτώ από αυτό το χάρτη, να σηκώσω τις εθνικιστικές κορώνες και να πάρω μερικές ακόμα ψήφους και μερικούς ακόμα σταυρούς.
Δεν είναι αυτό στοιχείο εθνικής προσφοράς. Γιατί στοιχείο εθνικής προσφοράς είναι η σοβαρότητα. Όταν χρειάζεται να λες αυτά που λες, να τα λες και να τα λες καθαρά.
Και δεν μάσησα τα λόγια μου και δεν μάσησα τα λόγια μου απέναντι στον φίλο μου, Mevlüt Çavuşoğlu, όταν ήμουν στην πρωτεύουσά του και με φιλοξενούσε.

Αλλά να αρπαχτώ και να δημιουργήσω θέμα επειδή ένας κομματικός αξιωματούχος τύπωσε ένα χάρτη με τον τρόπο που τον τύπωσε, όχι, αυτό δεν θα το κάνω.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Καλά, είπε βαριές κουβέντες και ο ίδιος ο Mevlüt Çavuşoğlu. Αλλά εσείς το αποδίδετε μόνο σε προεκλογικά πυροτεχνήματα ή μήπως είναι δείγμα των μετεκλογικών τους διεκδικήσεων;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ούτε αφελής είμαι ούτε μπορώ να το ξέρω. Όμως έχω δει και άλλα στοιχεία, δεν θα τα παραθέσω τώρα εδώ, στην τουρκική συμπεριφορά που μου δείχνουν τελείως προς μια άλλη κατεύθυνση. Τελείως προς μια άλλη κατεύθυνση.
Και ξαναλέω, ούτε αφελής είμαι ούτε αιθεροβάμων. Ούτε πρόκειται να αποστούμε από τις βασικές, πάγιες εθνικές θέσεις που είναι κεκτημένο του συνόλου του πολιτικού συστήματος.
Αλλά νομίζω, ότι έχουμε υποχρέωση να δώσουμε μία ευκαιρία. Και χαίρομαι που το πολιτικό σύστημα της χώρας στη συντριπτική του πλειοψηφία δείχνει τη σοβαρότητα που πρέπει. Είναι βέβαιο ότι το AKP, αν κοιτάξετε και τις δημοσκοπήσεις στη γειτονική χώρα, κάνει μία πολύ δύσκολη εκλογή. Δεν θα πω εγώ ποιο θα είναι το αποτέλεσμα. Οι Τούρκοι πολίτες θα κρίνουν. Αλλά κάτω από αυτό το καθεστώς πίεσης, πάντα μπορεί κάποιος να πει πέντε – δέκα κουβέντες παραπάνω. Δεν είναι ωφέλιμο να αρπαχτούμε από αυτό. Μπορούμε να αντέξουμε. Έναν μήνα υπομονή να κάνουμε.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Το νέο τους πρόσωπο το εμπιστεύεστε… Παρακαλώ, ναι. Πιστεύετε ότι θα διαρκέσει αυτή η τουρκική στροφή; Είναι ειλικρινής; Είναι ένα μέσο να προσεγγίσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες για να πάρουν τα F16 για τα οποία πασχίζουν;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ δεν θα μπω στις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις. Αυτό είναι θέμα της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μα πώς είναι διμερές θέμα; Όταν πάνω από τα ελληνικά νησιά πετούν με τα F16.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω, θα σας πω. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πάντοτε, και εδώ μιλώ όχι ως Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος γιατί δεν μου πέφτει λόγος, μιλώ ως παρατηρητής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής πάντα λαμβάνουν υπόψη τους και τη σταθερότητα της συμμαχίας και την σταθερότητα στις σχέσεις μεταξύ των φιλικών προς αυτές χωρών, και, βεβαίως, το Διεθνές Δίκαιο, και ό,τι σχετικό.

Άρα, λοιπόν, οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το κυριαρχικό τους δικαίωμα ως άλλη χώρα, θα κρίνουν με ποιους όρους και υπό ποιους όρους πρέπει να δώσουν πολεμικό υλικό και σε ποια χώρα. Δεν είμαι εγώ όμως αυτός που θα υποδείξω στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Από εκεί και πέρα, ξέρουμε όλοι πώς λειτουργεί το αμερικανικό σύστημα. Ξέρουμε ότι υπάρχει η εκτελεστική εξουσία, ξέρουμε ότι υπάρχει η νομοθετική εξουσία, το Κογκρέσο. Ξέρουμε ότι το Κογκρέσο, ιδίως στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων, κάνει ενδελεχή έρευνα τήρησης όρων και Διεθνούς Δικαίου πριν εγκρίνει πολεμικό υλικό.

Όλα αυτά, όμως, αφορούν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν θα βάλω πάλι την Ελλάδα να μπει σε αυτή τη διαδικασία, να ομιλεί επί θεμάτων που αφορούν σε δύο άλλες χώρες. Σας είπα, όμως, ποιο είναι το πλαίσιο στο οποίο νομίζω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συνήθως κινούνται.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Για να το κλείσουμε το θέμα της Τουρκίας και να δούμε και τα άλλα μέτωπα της εξωτερικής μας πολιτικής, θέλω να μου απαντήσετε ειλικρινώς το εξής: Μία χώρα σαν την Τουρκία, η οποία δεν σέβεται την UNCLOS, έχει ακόμα στο τραπέζι το casus belli σε περίπτωση που η Ελλάδα προχωρήσει στο αναφαίρετο δικαίωμά της να επεκτείνει έως τα 12 ναυτικά μίλια τα χωρικά της ύδατα, γελάτε γιατί ξέρετε πού το πάω αλλά θα συνεχίσω….

…Δεν είναι ριψοκίνδυνο να στηρίζουμε την υποψηφιότητά της για τη θέση της Γενικής Γραμματείας στον IMO, έστω και αν δεν είναι φαβορί, έστω και αν είναι ο Παναμάς και έστω και εάν το αντάλλαγμα που πήραμε, δηλαδή η δική τους στήριξη για την ελληνική υποψηφιότητα στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να είναι πολύ μεγαλύτερο.
Θέλω να πω αν το ρίσκο είναι μεγαλύτερο από το όφελος.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι, όχι. Κατ’ αρχάς, δεν νομίζω ότι υπάρχει ρίσκο. Ο ΙΜΟ είναι ένας Οργανισμός που έχει συγκεκριμένο Καταστατικό, έχει συγκεκριμένη ατζέντα, αφορά συνήθως στα ζητήματα ναυσιπλοΐας.
Η Ελλάδα τον ξέρει πάρα πολύ καλά, εμένα είναι προσωπικός μου φίλος ο μόνος μέχρι τώρα Έλληνας Γενικός Γραμματέας, ο Ναύαρχος Θύμιος Μητρόπουλος. Τον συμβουλεύτηκα εκτενώς πριν κάνουμε τις συνεννοήσεις που κάναμε με την τουρκική πλευρά.
Θα σας έλεγα να το δείτε αλλιώς. H Τουρκία ανοιχτά υποστηρίζοντας την Ελλάδα με τη συγκεκριμένη ατζέντα εκλογής στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ξαναλέω με τη συγκεκριμένη ατζέντα εντολής που έχει πάνω διεθνές δίκαιο, ειρηνική επίλυση των διαφορών, δεν παίρνει ρίσκο;

Και όμως, η Τουρκία το πήρε. Το πήρε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και η Ελλάδα δεν θα το πάρει για τον ΙΜΟ; Ειλικρινά;

Νομίζω, κοιτάτε, πρέπει να έχουμε γενναιότητα. Εάν θέλουμε να υπάρξουν συνεννοήσεις, κατανοήσεις, πρέπει να γίνονται βήματα και από τις δυο πλευρές. Εγώ είμαι ιδιαίτερα ευχαριστημένος για αυτή την αμοιβαία κατανόηση, για την αμοιβαία στήριξη.
Ελπίζω ότι είναι ένα πρώτο βήμα για να γίνουν άλλα πολύ πιο σοβαρά και πολύ μεγάλα. Ξέρετε, εάν δεν είμαστε διατεθειμένοι, κυρίες και κύριοι, να πάρουμε το παραμικρό ρίσκο σε οτιδήποτε, δεν πρόκειται να πάμε πουθενά. Ίσως δεν θα βγούμε και ποτέ έξω από το σπίτι μας το πρωί γιατί μπορεί να μας πέσει κανένα τούβλο.

Δεν είναι αυτή η προσέγγιση. Αυτή η κατανόηση ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία είναι ένα εξαιρετικό πρώτο βήμα που μπορεί να μας οδηγήσει εκεί που ελπίζουμε.

Και ξαναλέω για να μην παρεξηγούμαι. Δεν πρόκειται να αποστούμε από τις πάγιες ελληνικές θέσεις. Δεν είμαστε αφελείς, δεν θεωρούμε ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη πιθανότητα, αλλά θα ήταν εγκληματικό να μην το δοκιμάσουμε. Θα ήταν εγκληματικό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μάλιστα, είστε σαφής. Αυτό που προσπαθούμε με την Τουρκία το έχουμε πετύχει σε ένα βαθμό με την Αλβανία καθώς ο Edi Rama συμφώνησε να πάμε το θέμα της ΑΟΖ στη Χάγη.
Πού κολλάει το συνυποσχετικό; Γιατί δεν προχωράει; Στον Πρόεδρο;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν κολλάει, δεν κολλάει. Δεν θέλω να σας αναφέρω που βρίσκεται σε αυτή τη φάση γιατί είναι θέμα της αλβανικής εσωτερικής έννομης τάξης. Είναι μια διαδικασία που γίνεται και προβλέπω με απόλυτη βεβαιότητα ότι θα ολοκληρωθεί πολύ σύντομα, θα εμφανιστεί πληρεξούσιο του Αλβανού Προέδρου προς την αλβανική κυβέρνηση για να διαπραγματευτούμε το συμφωνητικό.

Είναι μια τεράστια επιτυχία, όχι μόνο δική μας και της Αλβανίας, αλλά συνολικά της βαλκανικής έννομης τάξης στη θάλασσα η συμφωνία μας με την Αλβανία.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όταν λέτε πολύ σύντομα εννοείτε εντός του ’23;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Nαι μέσα στο 2023 οπωσδήποτε, αλλά μη με βάλετε να σας προσδιορίσω τώρα και πότε ακριβώς. Υποθέτω, αλλά δεν έχει έννοια να το λέω εγώ.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υποθέτετε και πριν το καλοκαίρι δηλαδή;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι, μην πάμε κι έτσι στενά τώρα. Σε λίγο θα μου πείτε ποια μέρα και ποια ώρα.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εντάξει. Λοιπόν, μένουμε στα Βαλκάνια. «»Κόσοβο». Πριν από λίγο συναντηθήκατε εδώ στο πλαίσιο του 8ου Delphi Economic Forum με τον κύριο Kurti. Βλέπω και καταλαβαίνω ότι έχετε αναπτύξει πολύ στενούς και ισχυρούς δεσμούς και με τον κύριο Kurti και με τον κύριο Vučić.
Στην τελευταία ψηφοφορία για την ένταξη του «Κοσόβου» στο Συμβούλιο της Ευρώπης η Ελλάδα τήρησε στάση ουδετερότητας. Η Κύπρος καταψήφισε, η Ελλάδα είπε αποχή, και αυτό δυσαρέστησε τη Σερβία. Πιστεύετε ότι θα επηρεαστούν οι σχέσεις μας με το Βελιγράδι;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι, οι σχέσεις της Ελλάδας με τη Σερβία είναι σχέσεις ιστορικές και είναι σχέσεις βαθύτατες. Είναι σχέσεις συμπαράταξης σε Παγκόσμιους Πολέμους, είναι σχέσεις θυσίας αίματος.
Εμείς, θα σας το πω καθαρά, την «πονάμε» τη Σερβία και θέλουμε, και θα βοηθήσουμε όσο μπορούμε, η Σερβία να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής μας οικογένειας, εκεί που ανήκει δηλαδή. Δεν πιστεύουμε ότι μπορεί να υπάρξει ειρήνη και σταθερότητα στα Βαλκάνια εάν η Σερβία μείνει μια μαύρη τρύπα.

Θεωρούμε λοιπόν ότι με την εποικοδομητική στάση μας στην προσπάθεια ομαλοποίησης των σχέσεων Βελιγραδίου – Πρίστινας βοηθάμε και τη Σερβία. Και, βεβαίως, βοηθάμε και την Πρίστινα. Θέλω να είμαι ειλικρινής σε αυτό. Βοηθάμε τα Βαλκάνια, βοηθάμε την περιοχή μας, βοηθάμε την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εμείς υλοποιούμε την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης. Η Ατζέντα της Θεσσαλονίκης είναι τα Βαλκάνια να μπουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Πετύχαμε στα Ανατολικά Βαλκάνια, είναι μεγαλύτερη πρόκληση τα Δυτικά Βαλκάνια. Πολλές μικρές χώρες, στο βάθος του χρόνου, εάν δεν μπουν σε μία ευρύτερη οικογένεια, θα δυσκολευθούν πάρα πολύ οι οικονομίες τους να αναπτυχθούν.

Ο δικός μας ρόλος, κυρία Τσαμούρη, είναι ακριβώς αυτός, της ευρωπαϊκής χώρας στην περιοχή, η οποία έχει καθήκον αυτό που πέτυχε αυτή να το καταφέρει και για τις άλλες χώρες της γειτονιάς μας.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Παρόλα αυτά, ο Σέρβος ομόλογός σας είδα ότι ευχαρίστησε τον ΣΥΡΙΖΑ για την καταδίκη της στάσης της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας σε ό,τι αφορά την αποχή.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Εντάξει, ο Ivica Dačić, με τον οποίον επίσης έχω μία στενή προσωπική σχέση, νομίζω ότι, κάτω από την πίεση της εσωτερικής κατάστασης στη Σερβία, έβγαλε την Ανακοίνωση που έβγαλε.
Δικαίωμά του είναι, ξέρετε, όπως σας είπα και προηγουμένως, μερικά πράγματα πρέπει να τα βαθμολογείς στο πόσο είναι βαριά, σοβαρά και πως πρέπει να τα καταλαβαίνεις. Καταλαβαίνουμε τις δυσκολίες, δεν είναι εύκολο και για τη Σερβία, πολλά πράγματα για τη Σερβία δεν είναι εύκολα.
Εμείς θέλουμε να βοηθήσουμε. Είναι φίλη μας, βαθύτατη φίλη μας.
Εγώ είμαι Κερκυραίος. Το γραφείο μου στην Κέρκυρα είναι απέναντι από το σερβικό Προξενείο. Οι Σέρβοι στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εγκαταστάθηκαν για χρόνια στην Κέρκυρα. Έχω βαθιά αισθήματα για τη Σερβία.
Απλώς, ορισμένες φορές νομίζω ότι όταν είσαι μέσα σε μια σακούλα δεν βλέπεις το ίδιο καθαρά. Ο δικός μας ρόλος όντας απέξω είναι να βλέπουμε πιο στρατηγικά και να βοηθάμε, αν θέλετε, με πιο έξυπνο τρόπο.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μάλιστα. Είχαμε άλλη επιλογή πλην της αποχής ή ήταν μονόδρομος για να διατηρήσουμε αυτή τη στάση που περιγράψατε;

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα εμείς δεν ψηφίσαμε για να διατηρήσουμε τις δικές μας σχέσεις. Ψηφίζουμε για να διευκολύνουμε κάθε φορά το ευρωπαϊκό μέλλον της περιοχής μας.
Αυτό είναι το κριτήριό μας. Ψηφίζουμε για να βοηθήσουμε την επίλυση των προβλημάτων. Η Ελλάδα έχει μια άλλη πολυτέλεια – και μου συγχωρείτε τη λέξη – δεν έχει ιδιοτελή ατζέντα. Δεν είμαστε μια Μεγάλη Δύναμη που επιδιώκουμε επικυριαρχία ή δυνατότητα επιβολής λύσεων.
Εμείς είμαστε μια μεσαία ευρωπαϊκή χώρα και η μόνη ατζέντα μας είναι ειρήνη, σταθερότητα, διεθνές δίκαιο, οικονομική ανάπτυξη. Αν θέλετε, και μια κοινωνική ανάπτυξη μέσα στα Βαλκάνια, τα οποία έχουν ένα πρόβλημα αυτή τη στιγμή. Απορφανίζονται, αντιμετωπίζουν κάτι που λέγεται «brain drain».
Αυτή είναι η ατζέντα μας. Αφορά στο κοινό συμφέρον όλων των χωρών, όχι στο στενό ιδιοτελές ελληνικό συμφέρον.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Κύπρος καταψήφισε.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω γιατί η Κύπρος καταψήφισε και αυτό το κατανοώ απολύτως. Καταρχάς, ξέρετε, με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, δεν το έχω κρύψει, έχω μια στενή προσωπική σχέση.
Η Κύπρος καταψήφισε διότι υπήρχε στο παρελθόν η αντίληψη ότι η περίπτωση αναγνώρισης έχει αναλογίες με την κατεχόμενη βόρεια Κύπρο. Αυτό δεν είναι ακριβές.

Υπάρχει απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου που verbatim καθαρά ξεχωρίζει και διαφοροποιεί τις δυο περιπτώσεις. Όμως, ας μην ξεχνάμε πόσο βαθιά μέσα στην κυπριακή ψυχή είναι το θέμα της Κατοχής της βόρειας Κύπρου.

Η Κύπρος είναι μια χώρα η οποία ζει ακρωτηριασμένη. Άρα, λοιπόν, η Κύπρος καταλαβαίνω ότι ψηφίζει κάτω από το κράτος μιας πραγματικά ψυχικής εσωτερικής ατζέντας. Είναι απολύτως κατανοητό αυτό. Φαντάζομαι αυτό το καταλαβαίνουν όλοι.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τον τελευταίο καιρό όμως σε διάφορους τομείς, σε διάφορα θέματα διαφωνούμε με την Κύπρο. Και στο θέμα του ΙΜΟ.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Γιατί διαφωνήσαμε με την Κύπρο;

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Κύπρος είπε στηρίξτε την τουρκική υποψηφιότητα, εμείς θα τηρήσουμε διαφορετική στάση.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Κυρία Τσαμούρη, θα τα χαλάσουμε εδώ. Η Κύπρος, καταρχάς, εγώ είχα ενημερώσει το Νίκο Χριστοδουλίδη, μπορώ να σας πω και μέρα και ώρα και..

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Όχι, καλό είναι να ακούγεται αυτό, καλά κάνετε και το λέτε.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Σε πρωινό σε κεντρικό ξενοδοχείο για να μην κάνω και διαφήμιση, σε κεντρικό ξενοδοχείο των Αθηνών. Aν θυμάμαι καλά, 13 Μαΐου ήταν, κάτι τέτοιο. Μάλιστα, οι δυο μας ήμασταν.
Γιατί το έκανα αυτό; Διότι, βεβαίως, δεν θα έκανα κάτι τέτοιο χωρίς να έχει ενημέρωση η Κυπριακή Κυβέρνηση. Και πρέπει να σας πω ότι έγινε αντιληπτό το τι επιδιώκεται από αυτή την αμοιβαία κατανόηση με την Τουρκία.

Από εκεί και πέρα, το ότι η Κύπρος δεν μπορούσε να ψηφίσει και αυτή τον Τούρκο υποψήφιο έχει να κάνει με το γεγονός ότι η Τουρκία, για τους δικούς της λόγους – οι οποίοι κατά την άποψή μου είναι λανθασμένοι λόγοι – δεν επιτρέπει στα σκάφη με τη σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας να πηγαίνουν στα τουρκικά λιμάνια.

Αφού, λοιπόν, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, δεν επιτρέπει τα βαπόρια της να μπαίνουν στα λιμάνια, πώς η Κύπρος να ψηφίσει τον Τούρκο υποψήφιο; Είναι απολύτως κατανοητή η κυπριακή θέση. Και ούτε να διανοηθεί κανείς ότι η Ελλάδα είπε στην Κύπρο κάτι άλλο. Η Ελλάδα κάνει σωστά και η Κύπρος κάνει σωστά.
Και, επίσης, ένα είναι προφανές, ότι αν βελτιωθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, ανοίγει και άλλο παράθυρο για να ξανασυζητήσουμε το Κυπριακό.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Μάλιστα. Θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες εδώ. Είμαι σίγουρη ότι απολαύσατε όλοι την συζήτησή μας. Δυστυχώς, δεν έχουμε άλλο χρόνο.

Επιτρέψτε μου, κλείνοντας, να σας ευχαριστήσω εκ μέρους όλων των Ελλήνων πολιτών για την πολύ επιτυχή έκβαση της δύσκολης επιχείρησης εκκένωσης και επαναπατρισμού των Ελλήνων συμπατριωτών μας από το Σουδάν. Αξίζουν συγχαρητήρια και σε εσάς και στον Στρατηγό Φλώρο που είναι σήμερα κοντά μας.

Εμείς, ως δημοσιογράφοι, ζήσαμε όλη την αγωνία των συμπατριωτών μας και όφειλα να το πω. Καλή επιτυχία για τον δύσκολο αγώνα που έρχεται.

Ν. ΔΕΝΔΙΑΣ: Ευχαριστώ πολύ.